- Email: [email protected]
lub niedokrwistością – badanie retrospektywne, jednoośrodkowe
172
acta haematologica polonica 46s (2015) 170–176
CD14++CD16+, gdyż cząsteczka CD163 hamuje aktywację i proliferację limfocytów T. Prawdopodobnie ta subpopulacja monocytów odgrywa niekorzystną rolę w odporności przeciwnowotworowej u chorych na PBL. http://dx.doi.org/10.1016/j.achaem.2015.07.290
Epigenetyczna regulacja ekspresji antygenów nowotworowych u chorych na przewlekłą białaczkę limfocytową K. Skórka 1,**, E. Zakrzewska 1, M. Karp 1, J. Zaleska 1, A. Karczmarczyk 1, M. Zając 1, J. Purkot 1, W. Tomczak 2, P. Własiuk 1, M. Hus 2, K. Giannopoulos 1,2,* 1 Zakład Hematoonkologii Doświadczalnej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Polska 2 Katedra i Klinika Hematologii i Transplantacji Szpiku, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Polska *Autor prezentujący. **Autor do korespondencji. Adres email: [email protected] Słowa kluczowe: przewlekła białaczka limfocytowa, 5-azacytydyna Wstęp: Etiopatogeneza przewlekłej białaczki limfocytowej (PBL) nie jest poznana. Wiadomo jednak, że zmiany cytogenetyczne towarzyszą rozwojowi PBL. Część zmian epigenetycznych powstających w przebiegu tej choroby ma charakter odwracalny i można je cofnąć, stosując leki, takie jak np. 5-azacytydyna, która ma działanie hipometylujące. Wydaje się, że azacytydyna może zwiększać ekspresje antygenów nowotworowych, które mogą stanowić potencjalne cele do immunoterapii w PBL. Cel: Ocena ekspresji antygenów nowotworowych, takich jak: ACTB, CTAG1B, WT1, BAGE, FMOD, PLIN2, RPSAR, MAGEA3, MAGEA1, PRM1, GAGE1, NFXD1 u chorych na PBL. Zbadanie wpływu 5-azacytydyny na ekspresję antygenów nowotworowych. Materiał i metody: Do badania zakwalifikowano 72 chorych na PBL, u których wykonano reakcję ilościową PCR. Oceniono ekspresję genów ACTB, CTAG1B, WT1, BAGE, FMOD, PLIN2, RPSAR, MAGEA3, MAGEA1, ROR1, PRM1, GAGE1, NFXD1 w odniesieniu do genu konstytutywnego GAPDH. Przeprowadzono 24-godzinne hodowle jednojądrzastych komórek krwi obwodowej z azacytydyną. Oceniano zmiany ekspresji genów pod wpływem azacytydyny. Wyniki: Wykazano ekspresję genów ACTB (mediana Ct 19,95), FMOD (mediana Ct 25,56), PLIN (mediana Ct 28,27), ROR1 (mediana Ct 22,40) oraz RSPAR (mediana Ct 21,54), brak ekspresji genów CTAG1B, GAGE1, MAGEA3 oraz słabą ekspresję genów NFXD1(mediana Ct 34,34) oraz BAGE (mediana Ct 35) w całej grupie badanej. Niski poziom ekspresji genu PRM1 (mediana Ct 38,77), WT1 (mediana Ct 38,52), MAGEA1 (mediana Ct 34,98) obserwowano u niewielkiego odsetka chorych. Po ekspozycji na azacytydynę zaobserwowano zwiększenie ekspresji genów ROR1, RPSAR, ACTB, natomiast ekspresja genów PLIN2, FMOD oraz BAGE nie uległa zmianie. Zaobserwowano dodatnią korelację pomiędzy ekspresją genu RPSAR a poziomem b2-mikroglobuliny (p=0,035). Nie wykazano różnic w poziomie żadnego z badanych genów w zależności od ekspresji CD38, ZAP-70 czy stanu mutacji genów IGHV oraz stadium zaawansowania choroby wg Rai. Wnioski: 5-azacytydyna wykazuje różnorodny wpływ na ekspresję badanych genów. Po ekspozycji na 5-azacytydynę zaobserwowano zwiększenie ekspresji niektórych genów, dzięki czemu mogą być one bardziej immunogenne i stanowić cel do terapii. http://dx.doi.org/10.1016/j.achaem.2015.07.291
Immunochemioterapia R-COP jako skuteczna opcja terapeutyczna w przewlekłej białaczki limfocytowej przebiegającej z głęboką małopłytkowością i/lub niedokrwistością – badanie retrospektywne, jednoośrodkowe E. Bodzenta 1,*, A. Melisz 1, S. Grosicki 2,** 1 Oddział Hematologiczny, SPZOZ Zespół Szpitali Miejskich w Chorzowie, Polska 2 Zakład Profilaktyki Chorób Nowotworowych, Wydział Zdrowia Publicznego, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Polska *Autor prezentujący. **Autor do korespondencji. Adres email: [email protected] Słowa kluczowe: przewlekła białaczka limfocytowa, immonochemioterapia, rytuksymab, małopłytkowość, niedokrwistość Leczenie zaawansowanych postaci przewlekłej białaczki limfocytowej (CLL) przebiegającej z głęboką małopłytkowością i/lub niedokrwistością pozostaje ciągle wyzwaniem terapeutycznym. Brak jest jednoznacznych standardów postępowania, szczególnie w przypadku chorych w zaawansowanym wieku, po długotrwałym wcześniejszym leczeniu, z przeciwskazaniami do intensywnej chemioterapii. Przedmiotem pracy jest retrospektywna ocena efektu i tolerancji leczenia immunochemioterapią R-COP w grupie chorych na CLL leczonych w Oddziale Hematologicznym w Chorzowie w latach 2009–2013.
173
acta haematologica polonica 46s (2015) 170–176
Tabela I – Charakterystyka grupy badanej
Mediana Średnia Przedział
wiek (lata)
czas trwania choroby (lata)
liczba linii leczenia
liczba plt (G/l)
wartość hb (g/dl)
liczba limfocytów (G/l)
liczba cykli R-COP
68 67,81 54–82
2 3,0 1–10
1,5 1,9 1–4
78 68,44 2–99
11,7 11,82 8,5–16,4
49,355 63,85 5,4–500
4 3,48 1–8
Analizie poddano grupę 29 chorych na CLL, w tym 19 mężczyzn z medianą wieku w chwili rozpoczęcia leczenia 68 (54–82) lat. Średni czas trwania choroby wynosił 3,7 (1–13) roku, średnia ilość poprzedzających linii leczenia 1,5 (1–4). Średnia wartość płytek krwi w momencie rozpoczęcia leczenia wynosiła 78 (2–99) G/l, a średnie stężenie hemoglobiny 11,7 (8,5–16,4) g/dl. Wyniki leczenia: Odsetek całkowitych odpowiedzi wyniósł 62% (n = 18), w tym całkowitych remisji 52% (n = 15). Istotną toksyczność hematologiczną (granulocytopenia 4. stopnia) obserwowano u 1 chorego, toksyczność niehematologiczna wystąpiła u 4 pacjentów. Charakterystyka grupy badanej przedstawiona została w załączonej tabeli I. Podsumowując: Zaawansowana w III i IV stopniu Rai przewlekła białaczka limfocytowa charakteryzuje się szczególnie niekorzystnym rokowanie z przeżyciem całkowitym nieprzekraczającym 2 lat. Wykazanie skuteczności i bezpieczeństwa leczenia w tej grupie pacjentów wydaje się szczególnie cenne. W przedstawionym badaniu odsetek odpowiedzi całkowitych i częściowych oraz dobra tolerancja leczenia wydaje się być obiecujący. Stosunkowo krótki okres obserwacji po zakończeniu leczenia nie pozwala jeszcze wysunąć wniosków dotyczących przeżycia. Przedstawione wyniki pokazują, że leczenie immunochemioterapeutyczne oparte na rytuksymabie, cyklofosfamidzie, winkrystynie i prednizonie może stanowić bezpieczną, skuteczną i stosunkowo tanią alternatywę w grupie chorych na przewlekła białaczka limfocytową z obciążającymi czynnikami ryzyka. http://dx.doi.org/10.1016/j.achaem.2015.07.292
Ocena skuteczności leczenia ofatumumabem chorych na przewlekłą białaczkę limfocytową w Klinice Hematoonkologii i Transplantacji Szpiku UM w Lublinie A. Szymczyk *, E. Wąsik-Szczepanek, M. Kowal, M. Hus Klinika Hematoonkologii i Transplantacji Szpiku Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, Polska *Autor prezentujący i do korespondencji. Adres email: [email protected] Słowa kluczowe: ofatumumab, przewlekła białaczka szpikowa, przeciwciała monoklonalne Wstęp: Pomimo znacznego postępu w terapii, jaki dokonał się w ciągu ostatnich lat, przewlekła białaczka limfocytowa (PBL) w większości przypadków pozostaje nadal chorobą nieuleczalną. Nową opcję terapeutyczną stanowią obecnie m.in. przeciwciała monoklonalne, a wśród nich ofatumumab. Cel pracy: Retrospektywna ocena skuteczności leczenia ofatumumabem w grupie chorych na PBL hospitalizowanych w Klinice Hematoonkologii i Transplantacji Szpiku Uniwersytetu Medycznego w Lublinie w latach 2011–2013. Materiały i metody: Analizą objęto pięciu chorych (3 kobiety i 2 mężczyzn) w wieku od 47 do 65 lat, znajdujących się w stadium 2–4 zaawansowania klinicznego według klasyfikacji Rai'a i wsp., po kilku liniach chemioterapii. U trzech chorych ofatumumab stosowano w monoterapii, a w przypadku dwóch badanych podawano go w skojarzeniu z cyklofosfamidem (50 mg/dobę) oraz deksametazonem (40 mg/dobę). U wszystkich stwierdzono aktywną postać białaczki objawiającą się hiperlimfocytozą lub masywną limfadenopatią. Wyniki: U wszystkich badanych uzyskano odpowiedź na zastosowane leczenie. W grupie z wyjściową hiperlimfocytozą (3 chorych) obserwowano normalizację parametrów układu białokrwinkowego w ciągu pierwszych ośmiu tygodni leczenia. W trzech przypadkach stwierdzono wzrost liczby płytek krwi. W całej badanej grupie stężenie hemoglobiny po zakończeniu immunoterapii było większe lub porównywalne z wartościami wyjściowymi. U chorego z masywną limfadenopatią i towarzyszącą hepato-, splenomegalią uzyskano znaczną regresję zmian węzłowych, zmniejszenie wymiarów śledziony i wątroby oraz wzrost liczby neutrocytów. Czas do progresji wynosił od 5 do 12 miesięcy, natomiast u jednego chorego w dalszym ciągu utrzymuje się remisja częściowa. W większości przypadków leczenie było dobrze tolerowane. Obserwowano bezobjawowo przebiegające: neutropenię oraz zakażenie Candida glabrata. Wnioski: Ofatumumab może stanowić nową, bezpieczną opcję terapeutyczną dla chorych na PBL po wieloliniowej chemioterapii. http://dx.doi.org/10.1016/j.achaem.2015.07.293
acta haematologica polonica 46s (2015) 170–176
CD14++CD16+, gdyż cząsteczka CD163 hamuje aktywację i proliferację limfocytów T. Prawdopodobnie ta subpopulacja monocytów odgrywa niekorzystną rolę w odporności przeciwnowotworowej u chorych na PBL. http://dx.doi.org/10.1016/j.achaem.2015.07.290
Epigenetyczna regulacja ekspresji antygenów nowotworowych u chorych na przewlekłą białaczkę limfocytową K. Skórka 1,**, E. Zakrzewska 1, M. Karp 1, J. Zaleska 1, A. Karczmarczyk 1, M. Zając 1, J. Purkot 1, W. Tomczak 2, P. Własiuk 1, M. Hus 2, K. Giannopoulos 1,2,* 1 Zakład Hematoonkologii Doświadczalnej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Polska 2 Katedra i Klinika Hematologii i Transplantacji Szpiku, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Polska *Autor prezentujący. **Autor do korespondencji. Adres email: [email protected] Słowa kluczowe: przewlekła białaczka limfocytowa, 5-azacytydyna Wstęp: Etiopatogeneza przewlekłej białaczki limfocytowej (PBL) nie jest poznana. Wiadomo jednak, że zmiany cytogenetyczne towarzyszą rozwojowi PBL. Część zmian epigenetycznych powstających w przebiegu tej choroby ma charakter odwracalny i można je cofnąć, stosując leki, takie jak np. 5-azacytydyna, która ma działanie hipometylujące. Wydaje się, że azacytydyna może zwiększać ekspresje antygenów nowotworowych, które mogą stanowić potencjalne cele do immunoterapii w PBL. Cel: Ocena ekspresji antygenów nowotworowych, takich jak: ACTB, CTAG1B, WT1, BAGE, FMOD, PLIN2, RPSAR, MAGEA3, MAGEA1, PRM1, GAGE1, NFXD1 u chorych na PBL. Zbadanie wpływu 5-azacytydyny na ekspresję antygenów nowotworowych. Materiał i metody: Do badania zakwalifikowano 72 chorych na PBL, u których wykonano reakcję ilościową PCR. Oceniono ekspresję genów ACTB, CTAG1B, WT1, BAGE, FMOD, PLIN2, RPSAR, MAGEA3, MAGEA1, ROR1, PRM1, GAGE1, NFXD1 w odniesieniu do genu konstytutywnego GAPDH. Przeprowadzono 24-godzinne hodowle jednojądrzastych komórek krwi obwodowej z azacytydyną. Oceniano zmiany ekspresji genów pod wpływem azacytydyny. Wyniki: Wykazano ekspresję genów ACTB (mediana Ct 19,95), FMOD (mediana Ct 25,56), PLIN (mediana Ct 28,27), ROR1 (mediana Ct 22,40) oraz RSPAR (mediana Ct 21,54), brak ekspresji genów CTAG1B, GAGE1, MAGEA3 oraz słabą ekspresję genów NFXD1(mediana Ct 34,34) oraz BAGE (mediana Ct 35) w całej grupie badanej. Niski poziom ekspresji genu PRM1 (mediana Ct 38,77), WT1 (mediana Ct 38,52), MAGEA1 (mediana Ct 34,98) obserwowano u niewielkiego odsetka chorych. Po ekspozycji na azacytydynę zaobserwowano zwiększenie ekspresji genów ROR1, RPSAR, ACTB, natomiast ekspresja genów PLIN2, FMOD oraz BAGE nie uległa zmianie. Zaobserwowano dodatnią korelację pomiędzy ekspresją genu RPSAR a poziomem b2-mikroglobuliny (p=0,035). Nie wykazano różnic w poziomie żadnego z badanych genów w zależności od ekspresji CD38, ZAP-70 czy stanu mutacji genów IGHV oraz stadium zaawansowania choroby wg Rai. Wnioski: 5-azacytydyna wykazuje różnorodny wpływ na ekspresję badanych genów. Po ekspozycji na 5-azacytydynę zaobserwowano zwiększenie ekspresji niektórych genów, dzięki czemu mogą być one bardziej immunogenne i stanowić cel do terapii. http://dx.doi.org/10.1016/j.achaem.2015.07.291
Immunochemioterapia R-COP jako skuteczna opcja terapeutyczna w przewlekłej białaczki limfocytowej przebiegającej z głęboką małopłytkowością i/lub niedokrwistością – badanie retrospektywne, jednoośrodkowe E. Bodzenta 1,*, A. Melisz 1, S. Grosicki 2,** 1 Oddział Hematologiczny, SPZOZ Zespół Szpitali Miejskich w Chorzowie, Polska 2 Zakład Profilaktyki Chorób Nowotworowych, Wydział Zdrowia Publicznego, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Polska *Autor prezentujący. **Autor do korespondencji. Adres email: [email protected] Słowa kluczowe: przewlekła białaczka limfocytowa, immonochemioterapia, rytuksymab, małopłytkowość, niedokrwistość Leczenie zaawansowanych postaci przewlekłej białaczki limfocytowej (CLL) przebiegającej z głęboką małopłytkowością i/lub niedokrwistością pozostaje ciągle wyzwaniem terapeutycznym. Brak jest jednoznacznych standardów postępowania, szczególnie w przypadku chorych w zaawansowanym wieku, po długotrwałym wcześniejszym leczeniu, z przeciwskazaniami do intensywnej chemioterapii. Przedmiotem pracy jest retrospektywna ocena efektu i tolerancji leczenia immunochemioterapią R-COP w grupie chorych na CLL leczonych w Oddziale Hematologicznym w Chorzowie w latach 2009–2013.
173
acta haematologica polonica 46s (2015) 170–176
Tabela I – Charakterystyka grupy badanej
Mediana Średnia Przedział
wiek (lata)
czas trwania choroby (lata)
liczba linii leczenia
liczba plt (G/l)
wartość hb (g/dl)
liczba limfocytów (G/l)
liczba cykli R-COP
68 67,81 54–82
2 3,0 1–10
1,5 1,9 1–4
78 68,44 2–99
11,7 11,82 8,5–16,4
49,355 63,85 5,4–500
4 3,48 1–8
Analizie poddano grupę 29 chorych na CLL, w tym 19 mężczyzn z medianą wieku w chwili rozpoczęcia leczenia 68 (54–82) lat. Średni czas trwania choroby wynosił 3,7 (1–13) roku, średnia ilość poprzedzających linii leczenia 1,5 (1–4). Średnia wartość płytek krwi w momencie rozpoczęcia leczenia wynosiła 78 (2–99) G/l, a średnie stężenie hemoglobiny 11,7 (8,5–16,4) g/dl. Wyniki leczenia: Odsetek całkowitych odpowiedzi wyniósł 62% (n = 18), w tym całkowitych remisji 52% (n = 15). Istotną toksyczność hematologiczną (granulocytopenia 4. stopnia) obserwowano u 1 chorego, toksyczność niehematologiczna wystąpiła u 4 pacjentów. Charakterystyka grupy badanej przedstawiona została w załączonej tabeli I. Podsumowując: Zaawansowana w III i IV stopniu Rai przewlekła białaczka limfocytowa charakteryzuje się szczególnie niekorzystnym rokowanie z przeżyciem całkowitym nieprzekraczającym 2 lat. Wykazanie skuteczności i bezpieczeństwa leczenia w tej grupie pacjentów wydaje się szczególnie cenne. W przedstawionym badaniu odsetek odpowiedzi całkowitych i częściowych oraz dobra tolerancja leczenia wydaje się być obiecujący. Stosunkowo krótki okres obserwacji po zakończeniu leczenia nie pozwala jeszcze wysunąć wniosków dotyczących przeżycia. Przedstawione wyniki pokazują, że leczenie immunochemioterapeutyczne oparte na rytuksymabie, cyklofosfamidzie, winkrystynie i prednizonie może stanowić bezpieczną, skuteczną i stosunkowo tanią alternatywę w grupie chorych na przewlekła białaczka limfocytową z obciążającymi czynnikami ryzyka. http://dx.doi.org/10.1016/j.achaem.2015.07.292
Ocena skuteczności leczenia ofatumumabem chorych na przewlekłą białaczkę limfocytową w Klinice Hematoonkologii i Transplantacji Szpiku UM w Lublinie A. Szymczyk *, E. Wąsik-Szczepanek, M. Kowal, M. Hus Klinika Hematoonkologii i Transplantacji Szpiku Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, Polska *Autor prezentujący i do korespondencji. Adres email: [email protected] Słowa kluczowe: ofatumumab, przewlekła białaczka szpikowa, przeciwciała monoklonalne Wstęp: Pomimo znacznego postępu w terapii, jaki dokonał się w ciągu ostatnich lat, przewlekła białaczka limfocytowa (PBL) w większości przypadków pozostaje nadal chorobą nieuleczalną. Nową opcję terapeutyczną stanowią obecnie m.in. przeciwciała monoklonalne, a wśród nich ofatumumab. Cel pracy: Retrospektywna ocena skuteczności leczenia ofatumumabem w grupie chorych na PBL hospitalizowanych w Klinice Hematoonkologii i Transplantacji Szpiku Uniwersytetu Medycznego w Lublinie w latach 2011–2013. Materiały i metody: Analizą objęto pięciu chorych (3 kobiety i 2 mężczyzn) w wieku od 47 do 65 lat, znajdujących się w stadium 2–4 zaawansowania klinicznego według klasyfikacji Rai'a i wsp., po kilku liniach chemioterapii. U trzech chorych ofatumumab stosowano w monoterapii, a w przypadku dwóch badanych podawano go w skojarzeniu z cyklofosfamidem (50 mg/dobę) oraz deksametazonem (40 mg/dobę). U wszystkich stwierdzono aktywną postać białaczki objawiającą się hiperlimfocytozą lub masywną limfadenopatią. Wyniki: U wszystkich badanych uzyskano odpowiedź na zastosowane leczenie. W grupie z wyjściową hiperlimfocytozą (3 chorych) obserwowano normalizację parametrów układu białokrwinkowego w ciągu pierwszych ośmiu tygodni leczenia. W trzech przypadkach stwierdzono wzrost liczby płytek krwi. W całej badanej grupie stężenie hemoglobiny po zakończeniu immunoterapii było większe lub porównywalne z wartościami wyjściowymi. U chorego z masywną limfadenopatią i towarzyszącą hepato-, splenomegalią uzyskano znaczną regresję zmian węzłowych, zmniejszenie wymiarów śledziony i wątroby oraz wzrost liczby neutrocytów. Czas do progresji wynosił od 5 do 12 miesięcy, natomiast u jednego chorego w dalszym ciągu utrzymuje się remisja częściowa. W większości przypadków leczenie było dobrze tolerowane. Obserwowano bezobjawowo przebiegające: neutropenię oraz zakażenie Candida glabrata. Wnioski: Ofatumumab może stanowić nową, bezpieczną opcję terapeutyczną dla chorych na PBL po wieloliniowej chemioterapii. http://dx.doi.org/10.1016/j.achaem.2015.07.293