Choroba Kawasakiego – opis przypadku

Choroba Kawasakiego – opis przypadku

88 PRACE KAZUISTYCZNE / CASE REPORTS Choroba Kawasakiego – opis przypadku Kawasaki disease – case report Danuta Pabijasz, Urszula Grzybowska-Chlebowc...

108KB Sizes 0 Downloads 123 Views

88

PRACE KAZUISTYCZNE / CASE REPORTS

Choroba Kawasakiego – opis przypadku Kawasaki disease – case report Danuta Pabijasz, Urszula Grzybowska-Chlebowczyk

Pediatr Pol 2010; 85 (1): 88–90 © 2010 by Polskie Towarzystwo Pediatryczne Otrzymano/Received: 7.09.2009 Zaakceptowano do druku/Accepted: 27.10.2009 Klinika Pediatrii Katedry Pediatrii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach Kierownik: dr hab. n.med. Halina Woś prof. nadzw. SUM Konflikt interesu/ Conflicts of interest: Autorzy pracy nie zgłaszają konfliktu interesów Adres do korespondencji/ Address for correspondence: dr Danuta Pabijasz ul. Jastrzębia 56 43-400 Cieszyn

STRESZCZENIE Gorączka jest objawem wielu chorób wieku dziecięcego, których nieprawidłowe rozpoznanie i leczenie może prowadzić do poważnych następstw. W pracy przedstawiono niespełna 2,5-letniego chłopca przyjętego na Oddział Pediatryczny w Bielsku Białej z chorobą Kawasakiego. Chłopiec był leczony ambulatoryjnie z powodu utrzymujących się od 5 dni stanów gorączkowych. Na podstawie wywiadu oraz obrazu klinicznego, po wykluczeniu innych przyczyn rozpoznano chorobę Kawasakiego. W leczeniu zastosowano immunoglobuliny, prowadzono terapię preparatami kwasu acetylosalicylowego. W przebiegu choroby nie doszło do wytworzenia tętniaków naczyń wieńcowych. Choroba Kawasakiego powinna być brana pod uwagę w diagnostyce różnicowej chorób przebiegających z gorączką u dzieci poniżej 5 roku życia. Pomimo iż terapia jest kosztowna, jednak wdrożona wcześnie i prawidłowo pozwala uniknąć niebezpiecznych dla życia i zdrowia powikłań ze strony układu sercowo-naczyniowego. Słowa kluczowe: gorączka, dzieci

SUMMARY The fever is a sign of many infectious diseases in childhood which incorrect diagnosis and treatment can lead to serious repercussions. We describe 2,5-year-old boy which was admitted to Pediatrics Word in Bielsko Biała with Kawasaki disease. The boy had been treated in outpatient clinic with fever for five days. After excluding many other reasons, Kawasaki disease was finally diagnosed. The patient treatment with immunoglobulin and acetylsalicylic acid. Coronary artery aneurysms had not been reported after treatment. Kawasaki disease is rare diagnosed now, should be taken into consideration in differential diagnosis of diseases with fever. However the therapy is expensive it helps to avoid serious heart and circulatory complications. Key words: fever, children

Wprowadzenie $IPSPCB ,BXBTBLJFHP ,BXBTBLJ EJTFBTF q ,%  [F TQˋ vMV[ËXLPXPTLËSOPXÂ[‹PXZ  E[JFDJÂDF [BQBMF OJF XJFMPUÂUOJD[F  KFTU PTUSZN  TBNPPHSBOJD[BK‘DZN TJÂ [BQBMFOJFN OBD[ZÉ LSXJPOPvOZDI  LUËSF [PTUB‹P PQJTBOFQPSB[QJFSXT[ZQS[F[5PNJTBLV,BXBTBLJF HPXSX+BQPOJJ +FTU QS[ZD[ZO‘ VT[LPE[FÉ J OBCZUZDI XBE TFSDB VE[JFDJ NP—FQSPXBE[J¾EP[BQBMFOJBJOJFEPLSXJF OJBNJÂvOJBTFSDPXFHPJOBH‹ZDI[HPOËX PSB[S[BE[JFK KFTUQS[ZD[ZO‘OBEDJvOJFOJBUÂUOJD[FHP<q>0CFDOJF XXJFMVLSBKBDI XUZNUBL—FX4UBOBDI;KFEOPD[P OZDI  ,% KFTU KFEO‘ [ H‹ËXOZDI QS[ZD[ZO OBCZUZDI XBE TFSDB V E[JFDJ 8 QPQS[FEOJDI MBUBDI CZ‹B OJ‘ HPS‘D[LBSFVNBUZD[OB<> ;BQBEBMOPv¾S˗OJTJÂXTQPTËC[OBD[‘DZQPNJÂ E[Z +BQPOJ‘ B [BDIPEOJ‘ D[ÂvDJ‘ vXJBUB X +BQPOJJ qE[JFDJQPOJ—FKSPLV—ZDJB X4[XF DKJ    TQPSBEZD[OF [BDIPSPXBOJB PQJTBOP SËXOJF—X1PMTDF< > &UJPMPHJBDIPSPCZOJF[PTUB‹BEPLPÉDBXZKBvOJP OB UZNOJFNOJFKCBSE[PQSBXEPQPEPCOFKFTUE[JB‹B OJFD[ZOOJLBJOGFLDZKOFHP8TLB[ZXBOFT‘UVUBK4UB

QIZMPDPDDVTBVSFVT 1BSWPWJSVT &#WJSVT $IMBNZEJB J.ZDPCBDUFSJB/JF[PTUB‹PVEPLVNFOUPXBOFQS[FOP T[FOJFDIPSPCZ[PTPCZOBPTPCÂ8+BQPOJJPCTFSXV KFTJÂ[XJÂLT[PO‘[BDIPSPXBMOPv¾VE[JFDJQPDIPE[‘ DZDI[XZ—T[ZDIXBSTUXTQP‹FD[OZDI<> 0QSBDPXBOPLSZUFSJBEJBHOPTUZD[OFDIPSPCZ,B XBTBLJFHP XvSËELUËSZDIPCKBXFNEPNJOVK‘DZNKFTU HPS‘D[LBVUS[ZNVK‘DBTJÂQPXZ—FKEOJ %PPCKBXËXNOJFKT[ZDIOBMF—‘ q[BQBMFOJFTQPKËXFL qQPMJNPSGJD[OBXZTZQLBCF[PCFDOPvDJQÂDIFS[Z q[BD[FSXJFOJFOJFJPCS[ÂL BOBTUÂQOJF[‹VT[D[BOJF OBTLËSLBE‹POJJTUËQ q[BQBMFOJFvMV[ËXFLKBNZVTUOFK[JDI [BD[FSXJFOJFOJFN qQÂLOJÂDJBXBSH qKÂ[ZLNBMJOPXZ qQPXJÂLT[FOJFXÂ[‹ËXDI‹POOZDIT[ZJ 8DFMVVTUBMFOJBSP[QP[OBOJBOJF[CÂEOFT‘PCFD OPv¾ HPS‘D[LJ J D[UFSFDI PCKBXËX [ HSVQZ PCKBXËX NOJFKT[ZDI  FXFOUVBMOJF D[UFSFDI PCKBXËX NOJFK T[ZDI PSB[ PCFDOPv¾ UÂUOJBLËX UÂUOJD XJFÉDPXZDI Pediatria Polska tom 85, nr 1, st yc zeń – lut y 2010

PRACE KAZUISTYCZNE / CASE REPORTS [ KFEOPD[FTOZN XZLMVD[FOJFN JOOZDI JDI QS[ZD[ZO < > ;BQBMFOJFKBNZVTUOFK TQPKËXFLJ[NJBOZTLËSOF TUXJFSE[BTJÂXqQS[ZQBELËX ;NJBOZXPCS CJFE‹POJJTUËQPSB[QPXJÂLT[FOJFXÂ[‹ËXDI‹POOZDI T[ZJ TUXJFSE[B TJ X  QS[ZQBELËX <> 3[BE[JFK  CP X  QS[ZQBELËX  TUXJFSE[B TJ XZTUÂQPXBOJF UÂUOJBLËXOBD[ZÉXJFÉDPXZDI XqQS[ZMFD[FOJV JNNVOPHMPCVMJOBNJ <> 8 SP[QP[OBOJV S˗OJDPXZN OBMF—Z VX[HMÂEOJ¾ HPS‘D[LÂSFVNBUZD[O‘ Q‹POJD PES S˗ZD[L [BLB —FOJF BEFOPXJSVTPXF  NPOPOVLMFP[ [BLByO‘  EFS NBUPUPLTZD[OF PED[ZOZ QPMFLPXF  [FTQˋ 4UFWFOTB +PIOTPOB MFQUPTQJSP[ QPTPD[OJDÂ< > 0QJTQS[ZQBELV /JFTQF‹OB MFUOJDI‹PQJFD[PTUB‹QS[ZKÂUZOB0E E[JB‹ 4[QJUBMB 1FEJBUSZD[OFHP X #JFMTLV #JB‹FK [ QP XPEV XZTUÂQVK‘DZDI PE  EOJ TUBOËX HPS‘D[LPXZDI EPˆ$PSB[XZTZQLJ PEEOJBNCVMBUPSZKOJFMFD[P OZ BOUZCJPUZLJFN PSB[ PCKBXPXP MFLBNJ QS[FDJXHP S‘D[LPXZNJ8DIXJMJQS[ZKÂDJBTUBOPHËMOZDI‹PQDB CZ‹ vSFEOJ  E[JFDLP PT‹BCJPOF  Q‹BD[MJXF  UFNQFSBUV SB ˆ$8CBEBOJVQS[FENJPUPXZNTUXJFSE[POP TQPKËXLJ PCVTUSPOOJF QS[FLSXJPOF  OBTUS[ZLOJÂUF  PCFDOB vMV[PXPLSXJTUB XZE[JFMJOB X QS[FXPEBDI OPTPXZDI  D[FSXJFÉ XBSHPXB PSB[ vMV[ËXLJ KBNZ VTUOFK [BD[FSXJFOJPOF  KÂ[ZL NBMJOPXZ  HBSE‹P OJF —ZUPXF QPXJÂLT[POFXÂ[‹ZDI‹POOFT[ZKOFHËSOF/B UV‹PXJV ESPCOPQMBNJTUPHSVELPXB XZTZQLB  PCS[ÂL J[BD[FSXJFOJFOJFQBMDËXE‹POJJTUËQ 0T‹VDIPXP OBE QPMBNJ Q‹VDOZNJ T[NFS QÂDIF S[ZLPXZ TZNFUSZD[OZ "LDKB TFSDB NJBSPXB PLP‹P NJO#S[VDIXCBEBOJVGJ[ZLBMOZNCF[[NJBO $I‹PQDB LPOTVMUPXBOP LBSEJPMPHJD[OJF  TUXJFS E[BK‘DPCFDOPv¾OJFDIBSBLUFSZTUZD[OFHPT[NFSVOBE TFSDFNXTLBMJ BXCBEBOJV&,(QS[FXBHÂFMFL USZD[O‘QSBXFKLPNPSZPSB[VUSVEOJFOJFQS[FXPEOJD UXBXKFKPCSÂCJF8CBEBOJV&$)0TFSDBQSBXJE‹P XF QSPQPSDKF KBN TFSDB  JDI XZNJBSZ J LVSD[MJXPv¾ X OPSNJF  Q‹BUFL QS[FEOJ [BTUBXLJ NJUSBMOFK OJFDP QPHSVCJB‹Z4USVOBvDJÂHOJTUBXMFXFKLPNPS[FTFSDB 5ÂUOJDFXJFÉDPXFQSBXJE‹PXF 8 CBEBOJBDI MBCPSBUPSZKOZDI XZLPOBOZDI QS[Z QS[ZKÂDJV [ PEDIZMFÉ PE OPSNZ TUXJFSE[POP XZTPLJF XTLByOJLJTUBOV[BQBMOFHP0#I $31q  NHM XNPSGPMPHJJLSXJPCXPEPXFKMFVLPDZUP[  LM[QS[FXBH‘HSBOVMPDZUËXXSP[NB[JFPSB[Q‹ZULJ LSXJ q  UZTM 8 XZNB[JF [ HBSE‹B X[SPTU 4UB QIZMPDPDDVT BVSFVT PSB[ GMPSZ TBQSPGJUZD[OFK q )B FNPQIJMVT QBSBJOGMVFO[BF  4USFQUPDPDDVT IFNPMJUJDVT  HBUVOLVTBQSPGJUZD[OFHP[SPE[BKV /FJTTFSJB1PTJFX LSXJJNPD[VKB‹PXZ8ZLPOBOP64(KBNZCS[VT[OFK  XLUËSZNOJFTUXJFSE[POPQBUPMPHJJ 1PNJNP QSPXBE[POFK BOUZCJPUZLPUFSBQJJ QBSFOUF SBMOJF PSB[ MFD[FOJB PCKBXPXFHP  TUXJFSE[POP VUS[Z Pediatria Polska tom 85, nr 1, st yc zeń – lut y 2010

NZXBOJFTJÂPCKBXËXPSB[OBSBTUBOJF$31EP  NHM J MFVLPDZUP[Z EP  LM $1,  -%) "40 OJF PECJFHB‹Z PE OPSNZ  -BUFY SFVNBUPJEBMOZ  -BUFY -& PSB[ PED[ZO 8BMFSB3PTFHP CZ‹Z VKFNOF 0[OBD[P OP QP[JPN JNNVOPHMPCVMJO DB‹LPXJUZDI TUXJFSE[BK‘D OJTLJFXTUPTVOLVEPXJFLVXBSUPvDJ*H(q HM /q HM  /B QPETUBXJF QS[FCJFHV DIPSPCZ  PCKB XËXLMJOJD[OZDIPSB[XZOJLËXCBEBÉMBCPSBUPSZKOZDI SP[QP[OBOPDIPSPCÂ,BXBTBLJFHP8MFD[FOJV[BTUPTP XBOPQSFQBSBUZJNNVOPHMPCVMJOXEBXDFHLHND X QPXPMOZN XMFXJF EP—ZMOZN PSB[ QSFQBSBUZ LXBTV BDFUZMPTBMJDZMPXFHPXEBXDFNHLHEPC 1P[BTUPTPXBOJVQPXZ—T[FHPMFD[FOJBTUBOPHËMOZ DI‹PQDB VMFH‹ [OBD[OFK QPQSBXJF 0E  EOJB PCTFS XPXBOP[‹VT[D[BOJFTJÂOBTLËSLBPLP‹PQB[OPLDJPXFK D[ÂvDJE‹POJJTUËQ8LPOUSPMOZNCBEBOJVLBSEJPMP HJD[OZNXCBEBOJV&$)0KBLQPQS[FEOJP OBEBMCF[ [NJBO X PCSÂCJF UÂUOJD XJFÉDPXZDI ;BSFKFTUSPXBOP OBUPNJBTU[NJBOZX[BLSFTJFSFQPMBSZ[BDKJXCBEBOJV &,(VKFNOF[B‹BNLJ5XPEQSPXBE[FOJV7 LUËSZDI OJFPQJTZXBOPXD[FvOJFK8EBMT[ZNQS[FCJFHVMFD[F OJB NPOJUPSPXBOP [BQJTZ &,( q [BCVS[FOJB SFQPMB SZ[BDKJ PQJTZXBOF KFEOPSB[PXP QPQS[FEOJP VTU‘QJ‹Z PSB[ &$)0  LUËSF OJF VMFH‹P [NJBOJF 8 CBEBOJBDI MBCPSBUPSZKOZDITUXJFSE[POPTUPQOJPX‘OPSNBMJ[BDK XZL‹BEOJLËXTUBOV[BQBMOFHPPSB[OBSBTUBOJFMJD[CZ Q‹ZUFLLSXJ NBLTZNBMO‘OBEQ‹ZULPXPv¾qUZTM TUXJFSE[POP X  EOJV MFD[FOJB  QPUFN JDI MJD[CB TUPQOJPXPTJÂPCOJ—B‹B ,POUSPMOFXBSUPvDJ$1,CZ‹Z X OPSNJF $I‹PQJFD CZ‹ IPTQJUBMJ[PXBOZ OB PEE[JB MF QS[F[  EOJ J [PTUB‹ XZQJTBOZ X TUBOJF EPCSZN ;BMFDPOPLPOUZOVPXBOJFMFD[FOJBQSFQBSBUFNLXBTV BDFUZPTBMJDZMPXFHP QS[F[  UZH /BEBM QP[PTUBKF QPE LPOUSPM‘QS[ZT[QJUBMOFK1PSBEOJ,BSEJPMPHJD[OFK

Omówienie $IPSPCB,BXBTBLJFHPKFTUTQPSBEZD[OJFSP[QP[OBXB OB X 1PMTDF J PCFDOJF S[BELP PQJTZXBOB X QPMTLJN QJvNJFOOJDUXJF QSBXEPQPEPCOJF [ QPXPEV CSBLV UFTUV MBCPSBUPSZKOFHP QP[XBMBK‘DFHP KFEOP[OBD[OJF QPUXJFSE[J¾ SP[QP[OBOJF <> 1PEPCOZ KFTU PCSB[ LMJ OJD[OZJOOZDIDIPSËC [LUËSZNJS˗OJDVKFTJÂUÂKFE OPTULÂ DIPSPCPX‘ 6 OBT[FHP QBDKFOUB SP[QP[OBOJF VTUBMPOPOBQPETUBXJFPQJTBOZDIXD[FvOJFKLSZUFSJËX LMJOJD[OZDIJXZL‹BEOJLËXMBCPSBUPSZKOZDI$I‹PQJFD TQF‹OJB‹SËXOJF—LSZUFSJVNXJFLVJQ‹DJ[BQBEBMOPvDJ EMBUFKDIPSPCZ 8EJBHOPTUZDFS˗OJDPXFKCSBOPQPEVXBHÂJOOF KFEOPTULJDIPSPCPXF [X‹BT[D[BQPTPD[OJD T[LBSMB UZO  HPS‘D[LÂ SFVNBUZD[O‘ PSB[ DIPSPCZ VL‹BEPXF ULBOLJ‹‘D[OFK .P—OB QS[ZQVT[D[B¾  J— QSBXEPQPEPCOZN D[ZO OJLJFN FUJPMPHJD[OZN PEQPXJFE[JBMOZN [B XZTU‘ QJFOJF DIPSPCZ CZ‹ HSPOLPXJFD [‹PDJTUZ XZJ[PMPXBOZ [HBSE‹B

89

90

PRACE KAZUISTYCZNE / CASE REPORTS 6QBDKFOUBEPT[‹PEPQS[FKvDJPXFHPPCKÂDJBQSPDF TFNDIPSPCPXZNTFSDB DPTUXJFSE[POPOBQPETUBXJF LPMFKOPXZLPOZXBOZDI[BQJTËX&,( XESVHJN[BQJ TJF[BCVS[FOJBPLSFTVSFQPMBSZ[BDKJXPEQSPXBE[FOJV 7 LUËSFTJÂXLSËULJND[BTJFXZDPGB‹P 4UXJFSE[BOZ CBEBOJFN GJ[ZLBMOZN T[NFS OBE TFSDFN CZ‹ OBKQFX OJFKTQPXPEPXBOZPCFDOPvDJ‘TUSVOZvDJÂHOJTUFKXMF XFKLPNPS[FTFSDB DPOJFNB[XJ‘[LV[DIPSPC‘QPE TUBXPX‘VE[JFDLB8D[FvOJF CPKV—XUS[FDJFKEPCJF IPTQJUBMJ[BDKJ [BTUPTPXBOPXMFD[FOJVJNNVOPHMPCV MJOZXHTUBOEBSEËX XEBXDFHLH PSB[LXBTBDF UZMPTBMJDZMPXZXEBXDFNHLHEPCÂ< > DPOBK QFXOJFK[BQPCJFH‹PXZUXPS[FOJVTJÂUÂUOJBLËXOBD[ZÉ XJFÉDPXZDIPSB[QP[XPMJ‹PVOJLO‘¾JOOZDIQPXJL‹BÉ %PXZUXPS[FOJBUÂUOJBLËXEPDIPE[JX qQS[Z QBELËXOJFMFD[POZDIJUZDI LUËSFPUS[ZNB‹ZPEQP XJFEOJ‘UFSBQJÂJNNVOPHMPCVMJOBNJ<> 8XJFMVQSBDBDIEPUZD[‘DZDI[NJBOX UÂUOJDBDI XJFÉDPXZDIQPEFKNPXBOPQSËCÂPDFOZPEMFH‹FHPSP LPXBOJB8FE‹VH"LBHJXQS[ZQBELVQPOBEUÂU OJBLËXNB‹ZDIJvSFEOJDITUXJFSE[BTJÂVTUÂQPXBOJF XDJ‘HVMBU%V—FUÂUOJBLJOJFVMFHBK‘SFHSFTKJJ[B HSB—BK‘[BXB‹FNNJÂvOJBTFSDPXFHP<> $I‹PQJFDCZ‹IPTQJUBMJ[PXBOZQS[F[PLSFTEOJ  DIPSPCB SP[QPD[‹B TJÂ  EOJ XD[FvOJFK 0CKÂUZ CZ‹ XJÂDPQJFL‘X*J**GB[JFDIPSPCZ OBKCBSE[JFK[BHSB —BK‘DZDIKFHP—ZDJV1JFSXT[BGB[BDIPSPCZPCFKNVKF q E[JFÉ J DIBSBLUFSZ[VKF TJÂ VPHËMOJPOZN [BQBMF OJFNOBD[ZÉ PTUSZN[BQBMFOJFNC‹POZXFXOÂUS[OFK OBD[ZÉ J [BQBMFOJFN PLP‹POBD[ZOJPXZN 'B[B ** UP q EPCB [ DIBSBLUFSZTUZD[OZN UXPS[FOJFN UÂU OJBLËX J [BLS[FQËX 8 UFK GB[JF V OBT[FHP QBDKFOUB TUXJFSE[POP NBLTZNBMO‘ OBEQ‹ZULPXPv¾ 6EB‹P TJÂ KFEOBL VOJLO‘¾ QPXJL‹BÉ DIBSBLUFSZTUZD[OZDI EMB UFK GB[Z  KBLJNJ T‘ OJFXZEPMOPv¾ LS‘—FOJB  BSZUNJB  [BXB‹ TFSDB  QÂLOJÂDJB UÂUOJBLËX <> 'B[B *** EP qEPCZ[DIBSBLUFSZTUZD[OZNUXPS[FOJFN[NJBO [JBSOJOPXZDI X UÂUOJDBDI XJFÉDPXZDI 'B[B *7 

E[JFÉDIPSPCZEPMBU DIBSBLUFSZ[KFTJÂCMJ[OPXBDF OJFN [X—FOJFN [XBQOJFOJBNJJSFLBMDZOBDK‘UÂUOJD XJFÉDPXZDI <> 0CFDOJF QBDKFOU QP[PTUBKF QPE LPO USPM‘ QS[ZT[QJUBMOFK 1PSBEOJ ,BSEJPMPHJD[OFK X #JFM TLV#JB‹FK+FHPTUBOKFTUTUBCJMOZ8MFD[FOJVTUPTP XBOFT‘OBEBMQSFQBSBUZLXBTVBDFUZMPTBMJDZMPXFHP X EBXDF SFLPNFOEPXBOFK [NOJFKT[POFK  PCFDOJF EP NHLHEPCÂ<>;FX[HMÂEVOBOJFXZUXPS[FOJFTJÂ UÂUOJBLËXSPLPXBOJFKFTUEPCSF

Wnioski $IPSPCB,BXBTBLJFHP QPXJOOBCZ¾CSBOBQPEVXB HÂ X EJBHOPTUZDF S˗OJDPXFK DIPSËC QS[FCJFHBK‘DZDI [HPS‘D[L‘VE[JFDJQPOJ—FKSPLV—ZDJB1PNJNP J— UFSBQJB KFTU LPT[UPXOB  KFEOBL XESP—POB XD[FvOJF J QSBXJE‹PXP QP[XBMB VOJLO‘¾ OJFCF[QJFD[OZDI EMB —ZDJBJ[ESPXJBQPXJL‹BÉ[FTUSPOZVL‹BEVTFSDPXP OBD[ZOJPXFHP Piśmiennictwo  4FPOH )ZVO ,JN  ,J )XBO ,JN  %POH 4PP ,JN $MJOJDBM DIBSBDUFSJTUJDT PG ,BXBTBLJ EJTFBTF BDDPSEJOH UP BHF BU EJBHOPTJTq*OEJBO1FEJBUSJDTq  ,VCJDLB,,BXBMFD8,BSEJPMPHJBE[JFDJÂDBTUFE8BS T[BXB8ZEBXOJDUXP-FLBSTLJF1;8-q  ,PXBMD[ZL . $IPSPCB ,BXBTBLJ q ,MJOJLB 1FEJBUSZD[OB q  4JOHI4,BXBTBLJ5,BXBTBLJ%JTFBTFq"O*OEJBO1FS TQFDUJWF*OEJBO1FEJBUSJDTq  -JOECFSH5 -BHFSDSBOU[)#BSONFEJDJOSEFE-VOE4UV EFOUMJUUFSBUVSq  4JOHI4,BOTSB4,BXBTBLJEJTFBTFq5IF/BUJPOBM.FEJ DBM+PVSOBMPG*OEJBq  5BSLPXTLJ " 7BTLVMJUTKVLEPNBS  QSJN¼SB XXXJOUFSOFU NFEJDJOTFEZO@NBJOBTQ QBHF  *MMJOH 4 4QSBOHFS 4 1FEJBUSJB TU FE 8SPD‹BX 6SCBO  1BSUOFSq  /FWÁVT5ÅHSFO+5FSBQJLPNQFOEJVNJQFEJBUSJL6QQTB MB6OJWFSTJUFUTCJCMJPUFLq

Pediatria Polska tom 85, nr 1, st yc zeń – lut y 2010