- Email: [email protected]
Ocena skażenia środowiska pracy lekami cytotoksycznymi w polskich jednostkach szpitalnych
acta haematologica polonica 44s (2013) 177–179
Contents lists available at SciVerse ScienceDirect
Acta Haematologica Polonica journal homepage: www.elsevier.com/locate/achaem
Prezentacje plakatowe/Poster presentations
SESJA – Farmacja onkologiczna
Ocena zawodowego narażenia personelu szpitalnego na leki cytotoksyczne E. Korczowska 1,*, H. Jankowiak-Gracz 1,2, P.J.M. Sessink 3, E. Grześkowiak 2 Szpital Kliniczny „Przemienienia Pańskiego’’ Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego, Poznań, Polska 2 Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Katedra i Zakład Farmacji Klinicznej i Biofarmacji, Poznań, Polska 3 Exposure Control Sweden AB, Bohus-Björkö, Szwecja *Autor prezentujący i do korespondencji. Adres email: [email protected]
1
Wstęp: Personel szpitalny zaangażowany w przygotowanie i podawanie leków cytotoksycznych może być narażony na szkodliwe działanie tych leków. Aktualnie w Polsce brak jest danych na temat liczby osób zawodowo narażonych na leki cytotoksyczne. Celem badania była ocena narażenia personelu szpitalnego na leki cytotoksyczne poprzez ilościowe oznaczanie cyklofosfamidu (CP) w próbkach moczu pracowników, którzy w praktyce zawodowej mają kontakt z lekami cytotoksycznymi. Materiał i metody: Do badania włączono ośmiu pracowników szpitala (dwóch farmaceutów, dwóch lekarzy, cztery pielęgniarki). W dniu pobierania próbek moczu jeden z farmaceutów przygotowywał preparaty cytotoksyczne zgodnie z obowiązującymi procedurami, drugi asystował przy sporządzaniu leków. Lekarze nie byli bezpośrednio zaangażowani w podawanie leków cytotoksycznych, lecz mieli kontakt z pacjentami przyjmującymi chemioterapię. Pielęgniarki podawały sporządzone preparaty cytotoksyczne oraz sprawowały opiekę pielęgnacyjną nad pacjentami. Próbki mocz uzbierano przez 24 godziny. Z każdej porcji oddanego moczu pobrano frakcje do analizy (ok. 10 ml). Analiza chemiczna próbek została wykonana w laboratorium Exposure Control AB w Szwecji przy wykorzystaniu techniki GC-MSMS. Wyniki i omówienie: Łącznie zebrano 62 próbek moczu. CP stwierdzono w 31 próbkach moczu (50%), łącznie u siedmiu pracowników. Całkowita ilość wydalonego CP wynosiła 106–500 ng/24 h. Średnia ilość wydalanego CP w ciągu doby na pracownika wynosiła 234 ng/24 h (lekarze: 343 ng/24 h, farmaceuci: 239 ng/24 h, pielęgniarki: 177 ng/24 h). Największą ilość wydalanego CP stwierdzono u lekarza (500 ng/24 h) i pielęgniarki (492 ng/24 h). Ilość wydalonego CP w próbkach moczu farmaceuty, który asystował przy przygotowaniu leków była znacznie wyższa (358 ng/24 h) niż u farmaceuty, który przygotował preparaty onkologiczne (120 ng/24 h). Wnioski: Badanie wykazało, że prawie wszyscy uczestnicy byli narażeni na CP. Ponadto, najbardziej eksponowani na CP byli pracownicy bezpośrednio niezaangażowani w przygotowanie i/lub podawanie leków cytotoksycznych. Dokonując oceny narażenia na leki cytotoksyczne, należy wziąć również pod uwagę, że pracownicy mogą być narażeni na więcej niż jedną substancję czynną, a także uwzględniać fakt, że skutki krótkiego i długotrwałego narażenia na substancje mogą być różne. Istnieje konieczność ochrony pracowników przed zagrożeniami związanymi z narażeniem na leki cytotoksyczne oraz podejmowania działań zapobiegawczych, które ograniczą lub wyeliminują ryzyko zawodowe. http://dx.doi.org/10.1016/j.achaem.2013.07.181
Ocena skażenia środowiska pracy lekami cytotoksycznymi w polskich jednostkach szpitalnych E. Korczowska 1,*, H. Jankowiak-Gracz 1,2, J. Tuerk 3, A. Karbownik 2, E. Grześkowiak 2 Szpital Kliniczny ,,Przemienienia Pańskiego’’ Uniwersytetu Medycznegoim. K. Marcinkowskiego, Poznań, Polska 2 Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Katedra i Zakład Farmacji Klinicznej i Biofarmacji, Poznań, Polska
1
0001-5814/$ – see front matter
178
acta haematologica polonica 44s (2013) 177–179
3
Instytut Energii i Technologii Środowiska (IUTA), Duisburg, Niemcy *Autor prezentujący i do korespondencji. Adres email: [email protected]
Wstęp: Aktualnie brak jest danych na temat skażenia środowiska pracy lekami cytotoksycznymi w polskich szpitalach. Ponadto, nie przeprowadzono badań mających na celu określenie poziomu skażenia w jednostkach, gdzie są przygotowywane i podawane leki onkologiczne. Celem badania była ocena skażenia środowiska pracy lekami cytotoksycznymi w czterech polskich szpitalach, w miejscu, gdzie są przygotowywane (Pracownia Leku Cytotoksycznego – PLC) i podawane (Oddział) leki onkologiczne. Materiał i metody: Badanie przeprowadzono w czterech szpitalach w Polsce. W każdym szpitalu próbki wymazów zostały pobrane z 5 wyznaczonych powierzchni w PLC (blatu roboczego loży, podłogi bezpośrednio pod lożą, blatu roboczego w części aseptycznej, blatu roboczego w części magazynowej PLC, drzwi lodówki) oraz z 5 powierzchni na oddziale onkologicznym (blatu roboczego w gabinecie zabiegowym, pokrywy pojemnika na odpady cytotoksyczne, oparcia fotela pacjenta, podłogi pod stojakiem infuzyjnym, słuchawki telefonu). Całkowita powierzchnia, z której pobierano pojedynczą próbkę, nie przekraczała 2500 cm2. Próbki wymazów analizowano przy zastosowaniu techniki LC-MS/MS w celu ilościowego oznaczenia: cyklofosfamidu, docetakselu, etopozydu, 5-fluorouracylu, gemcytabiny, ifosfamidu, metotreksatu, paklitakselu. Wyniki: Obecność przynajmniej jednego związku cytotoksycznego stwierdzono na 37 spośród 40 badanych powierzchni (92%). WPLC największe stężenie analizowanych związków zidentyfikowano na blacie roboczym loży (łącznie: 8,21 ng/cm2), podłodze bezpośrednio pod lożą (5,43 ng/cm2) oraz na blacie roboczym w części aseptycznej (3,63 ng/cm2). Na oddziale największe skażenie stwierdzono: na podłodze pod stojakiem infuzyjnym (łącznie: 145,08 ng/cm2), oparciu fotela pacjenta (10,66 ng/cm2) oraz słuchawce telefonu (3,71 ng/cm2). Dopuszczalna norma skażenia wg niemieckich zaleceń to 0,1 ng/cm2. W dwóch PLC, które w dniu pobierania próbek wymazów przygotowywały największą ilość preparatów cytotoksycznych stwierdzono niższy ogólny poziom skażenia niż w pozostałych PLC. Na 25 spośród 40 badanych powierzchni zidentyfikowano związki, które w dniu pobierania próbek nie były przygotowywane i/lub podawane. Wyniki analizy próbek wymazów powierzchni wskazują, że oprócz procedury przygotowania leków cytotoksycznych należy przede wszystkim udoskonalić procedury sprzątania. Wnioski: Badanie wykazało, że podczas przygotowywania i podawania leków onkologicznych może dochodzić do uwalniania tych niebezpiecznych substancji do otoczenia. Obecność przynajmniej jednego związku cytotoksycznego stwierdzono na prawie wszystkich badanych powierzchniach, zarówno w miejscu ich przygotowywania, jak i podawania. W każdym szpitalu poziom skażenia powierzchni był znacznie wyższy na oddziałach niż w PLC. http://dx.doi.org/10.1016/j.achaem.2013.07.182
Analiza czynników wpływających na częstość wdrażania żywienia pozajelitowego u chorych poddawanych przeszczepieniu macierzystych komórek krwiotwórczych J. Krawczyk 1,*, L. Kraj 1,2, T. Korta 3, W.W. Jędrzejczak 1 Klinika Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych, Warszawa, Polska 2 Katedra i Zakład Biochemii i Wydział Lekarski, Warszawa, Polska 3 II Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii WUM, Warszawa, Polska *Autor prezentujący i do korespondencji. Adres email: [email protected]
1
Wstęp: Zapewnienie właściwej podaży składników odżywczych pacjentom poddawanym przeszczepieniu macierzystych komórek krwiotwórczych (HSCT) niekiedy wymaga zastosowania różnych form wsparcia żywieniowego, w tym żywienia pozajelitowego (PN). Nie są znane czynniki wpływające na częstość stosowania PN w tej grupie chorych. Celem pracy było określenie czynników predysponujących do wdrażania PN u pacjentów poddawanych HSCT. Materiał i metody: Retrospektywnej ocenie poddano 176 kolejnych chorych na nowotwory układu krwiotwórczego z jednego ośrodka transplantacyjnego (N = 115, 65% auto-HSCT i N = 61, 35% allo-HSCT; 96 mężczyzn i 80 kobiet, średnia wieku 49 lat). PN wdrażano na podstawie zaleceń Europejskiego Towarzystwa Żywienia Klinicznego i Metabolizmu oraz własnych doświadczeń. Analizowano wpływ czynników związanych z pacjentem i procesem leczniczym na częstość PN. Wyniki: PN wdrożono u 33 pacjentów (19%). Kondycjonowanie skojarzone napromieniania na całe ciało (TBI) i chemioterapii wiązało się z częstszym PN niż wyłączna chemioterapia (N = 9, 90% vs N = 24, 14% – p < 0,001). Natomiast PN wdrażano znamiennie rzadziej u chorych kondycjonowanych samym melfalanem w porównaniu z pozostałymi (N = 9, 10% vs N = 24, 27% – p = 0,004). PN stosowano częściej u pacjentów podawanych allo-HSCT w porównaniu z auto-HSCT (N = 21, 34% vs N = 12, 10% – p < 0,001). Wnioski: Czynniki związane z procesem leczniczym wpływają na częstość wdrażania PN. U chorych otrzymujących jednocześnie TBI i chemioterapię warto rozważyć PN wg strategii preemptive. http://dx.doi.org/10.1016/j.achaem.2013.07.183
Contents lists available at SciVerse ScienceDirect
Acta Haematologica Polonica journal homepage: www.elsevier.com/locate/achaem
Prezentacje plakatowe/Poster presentations
SESJA – Farmacja onkologiczna
Ocena zawodowego narażenia personelu szpitalnego na leki cytotoksyczne E. Korczowska 1,*, H. Jankowiak-Gracz 1,2, P.J.M. Sessink 3, E. Grześkowiak 2 Szpital Kliniczny „Przemienienia Pańskiego’’ Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego, Poznań, Polska 2 Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Katedra i Zakład Farmacji Klinicznej i Biofarmacji, Poznań, Polska 3 Exposure Control Sweden AB, Bohus-Björkö, Szwecja *Autor prezentujący i do korespondencji. Adres email: [email protected]
1
Wstęp: Personel szpitalny zaangażowany w przygotowanie i podawanie leków cytotoksycznych może być narażony na szkodliwe działanie tych leków. Aktualnie w Polsce brak jest danych na temat liczby osób zawodowo narażonych na leki cytotoksyczne. Celem badania była ocena narażenia personelu szpitalnego na leki cytotoksyczne poprzez ilościowe oznaczanie cyklofosfamidu (CP) w próbkach moczu pracowników, którzy w praktyce zawodowej mają kontakt z lekami cytotoksycznymi. Materiał i metody: Do badania włączono ośmiu pracowników szpitala (dwóch farmaceutów, dwóch lekarzy, cztery pielęgniarki). W dniu pobierania próbek moczu jeden z farmaceutów przygotowywał preparaty cytotoksyczne zgodnie z obowiązującymi procedurami, drugi asystował przy sporządzaniu leków. Lekarze nie byli bezpośrednio zaangażowani w podawanie leków cytotoksycznych, lecz mieli kontakt z pacjentami przyjmującymi chemioterapię. Pielęgniarki podawały sporządzone preparaty cytotoksyczne oraz sprawowały opiekę pielęgnacyjną nad pacjentami. Próbki mocz uzbierano przez 24 godziny. Z każdej porcji oddanego moczu pobrano frakcje do analizy (ok. 10 ml). Analiza chemiczna próbek została wykonana w laboratorium Exposure Control AB w Szwecji przy wykorzystaniu techniki GC-MSMS. Wyniki i omówienie: Łącznie zebrano 62 próbek moczu. CP stwierdzono w 31 próbkach moczu (50%), łącznie u siedmiu pracowników. Całkowita ilość wydalonego CP wynosiła 106–500 ng/24 h. Średnia ilość wydalanego CP w ciągu doby na pracownika wynosiła 234 ng/24 h (lekarze: 343 ng/24 h, farmaceuci: 239 ng/24 h, pielęgniarki: 177 ng/24 h). Największą ilość wydalanego CP stwierdzono u lekarza (500 ng/24 h) i pielęgniarki (492 ng/24 h). Ilość wydalonego CP w próbkach moczu farmaceuty, który asystował przy przygotowaniu leków była znacznie wyższa (358 ng/24 h) niż u farmaceuty, który przygotował preparaty onkologiczne (120 ng/24 h). Wnioski: Badanie wykazało, że prawie wszyscy uczestnicy byli narażeni na CP. Ponadto, najbardziej eksponowani na CP byli pracownicy bezpośrednio niezaangażowani w przygotowanie i/lub podawanie leków cytotoksycznych. Dokonując oceny narażenia na leki cytotoksyczne, należy wziąć również pod uwagę, że pracownicy mogą być narażeni na więcej niż jedną substancję czynną, a także uwzględniać fakt, że skutki krótkiego i długotrwałego narażenia na substancje mogą być różne. Istnieje konieczność ochrony pracowników przed zagrożeniami związanymi z narażeniem na leki cytotoksyczne oraz podejmowania działań zapobiegawczych, które ograniczą lub wyeliminują ryzyko zawodowe. http://dx.doi.org/10.1016/j.achaem.2013.07.181
Ocena skażenia środowiska pracy lekami cytotoksycznymi w polskich jednostkach szpitalnych E. Korczowska 1,*, H. Jankowiak-Gracz 1,2, J. Tuerk 3, A. Karbownik 2, E. Grześkowiak 2 Szpital Kliniczny ,,Przemienienia Pańskiego’’ Uniwersytetu Medycznegoim. K. Marcinkowskiego, Poznań, Polska 2 Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Katedra i Zakład Farmacji Klinicznej i Biofarmacji, Poznań, Polska
1
0001-5814/$ – see front matter
178
acta haematologica polonica 44s (2013) 177–179
3
Instytut Energii i Technologii Środowiska (IUTA), Duisburg, Niemcy *Autor prezentujący i do korespondencji. Adres email: [email protected]
Wstęp: Aktualnie brak jest danych na temat skażenia środowiska pracy lekami cytotoksycznymi w polskich szpitalach. Ponadto, nie przeprowadzono badań mających na celu określenie poziomu skażenia w jednostkach, gdzie są przygotowywane i podawane leki onkologiczne. Celem badania była ocena skażenia środowiska pracy lekami cytotoksycznymi w czterech polskich szpitalach, w miejscu, gdzie są przygotowywane (Pracownia Leku Cytotoksycznego – PLC) i podawane (Oddział) leki onkologiczne. Materiał i metody: Badanie przeprowadzono w czterech szpitalach w Polsce. W każdym szpitalu próbki wymazów zostały pobrane z 5 wyznaczonych powierzchni w PLC (blatu roboczego loży, podłogi bezpośrednio pod lożą, blatu roboczego w części aseptycznej, blatu roboczego w części magazynowej PLC, drzwi lodówki) oraz z 5 powierzchni na oddziale onkologicznym (blatu roboczego w gabinecie zabiegowym, pokrywy pojemnika na odpady cytotoksyczne, oparcia fotela pacjenta, podłogi pod stojakiem infuzyjnym, słuchawki telefonu). Całkowita powierzchnia, z której pobierano pojedynczą próbkę, nie przekraczała 2500 cm2. Próbki wymazów analizowano przy zastosowaniu techniki LC-MS/MS w celu ilościowego oznaczenia: cyklofosfamidu, docetakselu, etopozydu, 5-fluorouracylu, gemcytabiny, ifosfamidu, metotreksatu, paklitakselu. Wyniki: Obecność przynajmniej jednego związku cytotoksycznego stwierdzono na 37 spośród 40 badanych powierzchni (92%). WPLC największe stężenie analizowanych związków zidentyfikowano na blacie roboczym loży (łącznie: 8,21 ng/cm2), podłodze bezpośrednio pod lożą (5,43 ng/cm2) oraz na blacie roboczym w części aseptycznej (3,63 ng/cm2). Na oddziale największe skażenie stwierdzono: na podłodze pod stojakiem infuzyjnym (łącznie: 145,08 ng/cm2), oparciu fotela pacjenta (10,66 ng/cm2) oraz słuchawce telefonu (3,71 ng/cm2). Dopuszczalna norma skażenia wg niemieckich zaleceń to 0,1 ng/cm2. W dwóch PLC, które w dniu pobierania próbek wymazów przygotowywały największą ilość preparatów cytotoksycznych stwierdzono niższy ogólny poziom skażenia niż w pozostałych PLC. Na 25 spośród 40 badanych powierzchni zidentyfikowano związki, które w dniu pobierania próbek nie były przygotowywane i/lub podawane. Wyniki analizy próbek wymazów powierzchni wskazują, że oprócz procedury przygotowania leków cytotoksycznych należy przede wszystkim udoskonalić procedury sprzątania. Wnioski: Badanie wykazało, że podczas przygotowywania i podawania leków onkologicznych może dochodzić do uwalniania tych niebezpiecznych substancji do otoczenia. Obecność przynajmniej jednego związku cytotoksycznego stwierdzono na prawie wszystkich badanych powierzchniach, zarówno w miejscu ich przygotowywania, jak i podawania. W każdym szpitalu poziom skażenia powierzchni był znacznie wyższy na oddziałach niż w PLC. http://dx.doi.org/10.1016/j.achaem.2013.07.182
Analiza czynników wpływających na częstość wdrażania żywienia pozajelitowego u chorych poddawanych przeszczepieniu macierzystych komórek krwiotwórczych J. Krawczyk 1,*, L. Kraj 1,2, T. Korta 3, W.W. Jędrzejczak 1 Klinika Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych, Warszawa, Polska 2 Katedra i Zakład Biochemii i Wydział Lekarski, Warszawa, Polska 3 II Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii WUM, Warszawa, Polska *Autor prezentujący i do korespondencji. Adres email: [email protected]
1
Wstęp: Zapewnienie właściwej podaży składników odżywczych pacjentom poddawanym przeszczepieniu macierzystych komórek krwiotwórczych (HSCT) niekiedy wymaga zastosowania różnych form wsparcia żywieniowego, w tym żywienia pozajelitowego (PN). Nie są znane czynniki wpływające na częstość stosowania PN w tej grupie chorych. Celem pracy było określenie czynników predysponujących do wdrażania PN u pacjentów poddawanych HSCT. Materiał i metody: Retrospektywnej ocenie poddano 176 kolejnych chorych na nowotwory układu krwiotwórczego z jednego ośrodka transplantacyjnego (N = 115, 65% auto-HSCT i N = 61, 35% allo-HSCT; 96 mężczyzn i 80 kobiet, średnia wieku 49 lat). PN wdrażano na podstawie zaleceń Europejskiego Towarzystwa Żywienia Klinicznego i Metabolizmu oraz własnych doświadczeń. Analizowano wpływ czynników związanych z pacjentem i procesem leczniczym na częstość PN. Wyniki: PN wdrożono u 33 pacjentów (19%). Kondycjonowanie skojarzone napromieniania na całe ciało (TBI) i chemioterapii wiązało się z częstszym PN niż wyłączna chemioterapia (N = 9, 90% vs N = 24, 14% – p < 0,001). Natomiast PN wdrażano znamiennie rzadziej u chorych kondycjonowanych samym melfalanem w porównaniu z pozostałymi (N = 9, 10% vs N = 24, 27% – p = 0,004). PN stosowano częściej u pacjentów podawanych allo-HSCT w porównaniu z auto-HSCT (N = 21, 34% vs N = 12, 10% – p < 0,001). Wnioski: Czynniki związane z procesem leczniczym wpływają na częstość wdrażania PN. U chorych otrzymujących jednocześnie TBI i chemioterapię warto rozważyć PN wg strategii preemptive. http://dx.doi.org/10.1016/j.achaem.2013.07.183