Przypadek 17-letniego pacjenta z wodobrzuszem o etiologii gruźliczej

412

P R AC E K A Z U I S T YC Z N E / C A S E R E P O R T S

Przypadek 17-letniego pacjenta z wodobrzuszem o etiologii gruźliczej Seventeen-year-old patient with tuberculous ascites – a case report Dorota Wesół-Kucharska1, Justyna Laskowska1, Anna Wieteska-Klimczak1, Maria Krasińska 2, Ludmiła Bacewicz 3, Janusz Książyk1

Pediatr Pol 2010; 85 (4): 412–418 © 2010 by Polskie Towarzystwo Pediatryczne Otrzymano/Received: 17.03.2010 Zaakceptowano do druku/Accepted: 21.04.2010 Klinika Pediatrii Instytut „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka” Kierownik: prof. dr hab. med. Janusz Książyk

1

Oddział I Chorób Płuc i Gruźlicy dla Dzieci i Młodzieży w Otwocku 2

3 Klinika Chirurgii i Transplantologii Instytut „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka”

Wkład pracy autorów/ Authors contribution: Dorota Wesół-Kucharska – zasadniczy wkład koncepcję, zebranie, analiza i interpretacja danych, napisanie artykułu. Justyna Laskowska – zasadniczy wkład w koncepcję i projekt pracy, w zebranie danych, analizę i interpretację danych, napisanie artykułu. Janusz Książyk – krytyczne zrecenzowanie artykułu oraz akceptacja ostatecznej wersji do opublikowania. Anna Wieteska-Klimczak – krytyczne zrecenzowanie artykułu. Maria Krasińska – krytyczne zrecenzowanie artykułu. Ludmiła Bacewicz – krytyczne zrecenzowanie artykułu Konflikt interesu/ Conflicts of interest: Autorzy pracy nie zgłaszają konfliktu interesów Adres do korespondencji/ Address for correspondence: Dorota Wesół-Kucharska Klinika Pediatrii, Instytut „Pomnik–Centrum Zdrowia Dziecka” Al. Dzieci Polskich 20 04-730 Warszawa Tel. +48 022 815 12 14 Fax +48 022 815 12 12 e-mail: [email protected]

STRESZCZENIE Opisano 17-letniego pacjenta przeniesionego z rejonowego oddziału pediatrii do Kliniki Pediatrii IP-CZD z wodobrzuszem i płynem w lewej jamie opłucnowej. W wyniku diagnostyki rozpoznano gruźlicę przewodu pokarmowego z rozsiewem otrzewnowym. Przypadek omówiono w świetle aktualnego piśmiennictwa w kontekście diagnostyki i postępowania u pacjentów z wodobrzuszem o nieznanej etiologii oraz trudności w rozpoznaniu gruźlicy o lokalizacji brzusznej. Słowa kluczowe: gruźlica otrzewnej, wodobrzusze, diagnostyka różnicowa

ABSTRACT A case of seventeen-year-old male patient with ascites and left pleural effusion was described in this paper. Intestinal tuberculosis with peritoneal dissemination was revealed due to diagnostic process. Diagnostics and treatment of the case is discussed in the light of current literature. Key words: Tuberculous peritonitis, ascites, differential diagnosis

Wprowadzenie 3P[QP[OBOJF
HSVyMJDZ
[X‹BT[D[B
P
MPLBMJ[BDKJ
QP[B Q‹VDOFK
V
E[JFDJ
KFTU
USVEOF
8ZOJLB
UP
[
KFK
OJFTQFDZ GJD[OZDI
PCKBXËX
KBL
SËXOJF—
TL‘QPQS‘ULPXPvDJ
8
1PMTDF
XTQˋD[ZOOJL
[BQBEBMOPvDJ
OB
HSVyMJDÂ
V
E[JFDJ
XBIB‹
TJÂ
X
PTUBUOJDI
MBUBDI
NJÂE[Z
 q 


DP
TUBOPXJ
 
PHˋV
[BDIPSPXBÉ
OB
HSVyMJDÂ
X
OB T[ZN
LSBKV
6E[JB‹
HSVyMJDZ
QP[BQ‹VDOFK
V
E[JFDJ
KFTU
[EFDZEPXBOJF
XJÂLT[Z
OJ—
V
EPSPT‹ZDI
J
T[BDVKF
TJÂ
—F
XZOPTJ
PL
q
PHˋV
[BDIPSPXBÉ
<>
+FTU
UP
FGFLU
LSXJP
MVC
MJNGPQPDIPEOFHP
SP[TJFXV
QS‘ULËX
[
PHOJTLB
QJFSXPUOFHP
LUËSZ
V
E[JFDJ
KFTU
[EFDZEPXB OJF
D[ÂTUT[Z
OJ—
V
EPSPT‹ZDI
[F
X[HMÂEV
OB
OJFEPK S[B‹Pv¾
VL‹BEV
JNNVOPMPHJD[OFHP
PSB[
PESÂCOPvDJ
BOBUPNJD[OF
J
GJ[KPMPHJD[OF
(SVyMJDB
PUS[FXOFK
OBMF—Z
EP
D[ÂTUT[ZDI
MPLBMJ[B DKJ
HSVyMJDZ
QP[BQ‹VDOFK
TUBOPXJ
 q 
XT[ZTULJDI
QPTUBDJ
HSVyMJDZ
J
q
HSVyMJDZ
KBNZ
CS[VT[OFK
<>
$IPSPCZ
QS[FXMFL‹F
UBLJF
KBL
DIPSPCZ
X‘USPCZ
DVLS[ZDB
QS[FXMFL‹B
OJFXZEPMOPv¾
OFSFL
[
EJBMJ[‘
PUS[FXOPX‘
NPH‘
QSFEZTQPOPXB¾
EP
[BDIPSPXB OJB
OB
HSVyMJDÂ
B

UBL—F
NBTLPXB¾
PCKBXZ
LMJOJD[ OF
HSVyMJDZ
J
VUSVEOJ¾
KFK
SP[QP[OBOJF
%JBHOPTUZLB
HSVyMJDZ
PUS[FXOFK
V
E[JFDJ
KFTU
USVEOB
%PMFHMJXPvDJ
[H‹BT[BOF
QS[F[
DIPSZDI
T‘
OJFTQFDZGJD[OF
EPNJOVKF
CËM
CS[VDIB
PT‹BCJFOJF
VCZUFL
NBTZ
DJB‹B
HPS‘D[LB
OJFLJFEZ
CSBL
BQFUZUV
<q>
8
CBEBOJV
QS[FENJPUP XZN
OJFNBM
V
XT[ZTULJDI
QBDKFOUËX
XZTUÂQVKF
XPEP CS[VT[F
4L‘QPQS‘ULPXZ
DIBSBLUFS
HSVyMJDZ
V
E[JFDJ
VUSVEOJB
EJBHOPTUZLÂ
NJLSPCJPMPHJD[O‘
B
CBEBOJB
EPEBULPXF
PED[ZO
UVCFSLVMJOPXZ
CBEBOJB
PCSB[P XF
OJF
T‘
XZTUBSD[BK‘DP
D[V‹F
J
TXPJTUF
EMB
VTUBMFOJB


SP[QP[OBOJB
8
XJFMV
QS[ZQBELBDI
HSVyMJDZ
PUS[FX OFK
LPOJFD[OF
KFTU
XZLPOBOJF
MBQBSPTLPQJJ
EJBHOP TUZD[OFK
[
QPCSBOJFN
XZDJOLB
[F
[NJBO
EP
CBEBOJB
IJTUPQBUPMPHJD[OFHP
0LSFT
PE
XZTU‘QJFOJB
PCKBXËX
EP
VTUBMFOJB
SP[QP[OBOJB
J
SP[QPD[ÂDJB
UFSBQJJ
KFTU
[B [XZD[BK
E‹VHJ
DP
NP—F
CZ¾
QS[ZD[ZO‘
OJFQPXPE[FOJB
MFD[FOJB
[F
[HPOFN
QBDKFOUB
X‹‘D[OJF
8FE‹VH
1PZ SB[PHMV
J
XTQ
<>
vSFEOJ
D[BT
PE
XZTU‘QJFOJB
PCKBXËX
EP
SP[QP[OBOJB
XZOPTJ
 
NJFT
QS[FE[JB‹
q
UZH


QS[Z
D[ZN
X

QS[ZQBELËX
QS[FLSBD[B

UZH 0QJT
QS[ZQBELV MFUOJ
QBDKFOU
[PTUB‹
QS[ZKÂUZ
OB
PEE[JB‹
QFEJBUSJJ
T[QJUBMB
SFKPOPXFHP
[
QPXPEV
PT‹BCJFOJB
J
CËMËX
CS[V DIB
PSB[
OBSBTUBOJB
Q‹ZOV
X
PQ‹VDOFK
J
PUS[FXOFK
P
OJFVTUBMPOFK
FUJPMPHJJ
%PUZDID[BT
DI‹PQJFD
QPXB— OJF
OJF
DIPSPXB‹
#Z‹
T[D[FQJPOZ
[HPEOJF
[

LBMFOEB S[FN
T[D[FQJFÉ
X
UZN

SB[Z
#$( 
0LP‹P

UZHPEOJ
QS[FE
IPTQJUBMJ[BDK‘
XZTU‘QJ‹B
HPS‘D[LB
EP
 ˆ$
LUËSB
VTU‘QJ‹B
QP
BOUZCJPUZLPUFSBQJJ
DFGBMFYJO 
1P [PTUB‹F
PCKBXZ
CËMF
CS[VDIB
J
PT‹BCJFOJF
OBEBM
TJÂ
VUS[ZNZXB‹Z
OBUPNJBTU
OBSBTUB‹B
EVT[OPv¾
J

QPTUÂ QPXB‹
VCZUFL
NBTZ
DJB‹B 1BDKFOU
[PTUB‹
QS[FOJFTJPOZ
EP
,MJOJLJ
1FEJBUSJJ
*O TUZUVUV
a1PNOJLq$FOUSVN
;ESPXJB
%[JFDLBo
*1$;%
[
QPEFKS[FOJFN
QSPDFTV
SP[SPTUPXFHP
1S[Z
QS[ZKÂDJV
TUBO
PHËMOZ
DI‹PQDB
PDFOJPOP
KBLP
vSFEOJ
4UXJFSE[P OP
EVT[OPv¾
XEFDIPXPXZEFDIPX‘

PEEFDIËX NJOVUÂ
TBUVSBDKB



QS[Z
UÂUOJF
NJOVUÂ
DJ vOJFOJV
UÂUOJD[ZN

NN)H
J
UFNQFSBUVS[F
DJB‹B
 ˆ$
8
CBEBOJV
QS[FENJPUPXZN
[XSBDB‹Z
VXBHÂ
Pediatria Polska tom 85, nr 4, lipiec–sierpień 2010

P R AC E K A Z U I S T YC Z N E / C A S E R E P O R T S T[D[VQ‹B
CVEPXB
DJB‹B
XZD[VXBMOF
QPKFEZOD[F
SV DIPNF
XÂ[‹Z
DI‹POOF
QPE—VDIXPXF
T[ZKOF
J
QBDIP XF
q
P
vSFEOJDZ
EP

DN
OJF‹‘D[‘DF
TJÂ
X
QBLJFUZ
/BE
QPMBNJ
Q‹VDOZNJ
QP
TUSPOJF
MFXFK
TUXJFSE[POP
TU‹VNJFOJF
PEH‹PTV
PQVLPXFHP
J
vDJT[FOJF
T[NFSV
QÂ DIFS[ZLPXFHP
EP
XZTPLPvDJ
QP‹PXZ
‹PQBULJ
QP
TUSP OJF
QSBXFK
q
PEH‹PT
PQVLPXZ
J
T[NFS
QÂDIFS[ZLPXZ
QSBXJE‹PXF
8
CBEBOJV
GJ[ZLBMOZN
KBNZ
CS[VT[OFK
TUXJFSE[POP
PCKBXZ
XPEPCS[VT[B
#BEBOJB
MBCPSBUP SZKOF
LSXJ
XZLB[B‹Z
QPEXZ—T[POF
XTLByOJLJ
TUBOV
[BQBMOFHP
$31
 
NHEM
QS[Z
OPSNJF
EP
 
0#

NNI
-%)

6M 
/JF
TUXJFSE[POP
[BCVS[FÉ
KPOPXZDI
J
PEDIZMFÉ
X
CBEBOJV
HB[PNFUSZD[OZN
TU—FOJF
CJB‹LB
X
TVSPXJDZ
USBOTBNJOB[
NPD[OJLB
LSFBUZOJOZ
PSB[
CBEBOJF
PHËMOF
NPD[V
OJF
PECJFHB ‹Z
PE
OPSNZ
8
CBEBOJBDI
PCSB[PXZDI
35(
J
64(
LMBULJ
QJFSTJPXFK
VXJEPD[OJPOP
Q‹ZO
X
MFXFK
KBNJF
PQ‹VDOPXFK
[BDJFOJBK‘DZ

QPMB
Q‹VDOFHP
P
HSVCP vDJ
EP
 
DN
CPD[OJF
J
EP
 
DN
X
[BDIZ‹LV
CF[
QS[FNJFT[D[FOJB
vSËEQJFSTJB
CF[
[NJBO
NJ‘—T[PXZDI
X
XJEPD[OZDI
QBSUJBDI
NJ‘—T[V
Q‹VDOFHP
SZD
 
8
64(
KBNZ
CS[VT[OFK
VXJEPD[OJPOP
[OBD[OF
JMPvDJ
XPMOFHP
Q‹ZOV
X
PUS[FXOFK
CF[
JOOFK
QBUPMPHJJ
X
PC SB[JF
VMUSBTPOPHSBGJD[OZN
OBS[‘EZ
NJ‘—T[PXF
P
QSB XJE‹PXFK
FDIPTUSVLUVS[F
J
XJFMLPvDJ
XÂ[‹Z
DI‹POOF
OJFQPXJÂLT[POF 


DFGUSJBYPO

HEPCÂ
X
KFEOFK
EBXDF


EP‹‘D[BK‘D
EP
MFD[FOJB
LMBSZUSPNZDZOÂ

NH
EXB
SB[ZEPCÂ 
1PNJNP
[BTUPTPXBOFHP
MFD[FOJB
Q‹ZO
X
MFXFK
KBNJF
PQ‹VDOFK
[BD[‘‹
QPOPXOJF
OBSBTUB¾
8
CBEBOJBDI
CJPDIFNJD[OZDI
NJB‹
PO
DIBSBLUFS
XZTJÂLV
CJB‹LP
 
HM
-%)

6M
X
SP[NB[JF
LPNËSLPXZN

MJNGPDZUËX

NPOPDZUËX

OFVUSPGJMJ 
0CSB[
DZUPMPHJD[OZ
PQJTBOP
KBLP
OJFKFEOP[OBD[OZ
EP
S˗OJ DPXBOJB
QPNJÂE[Z
[BQBMFOJFN
J
SP[SPTUFN
OPXPUXP SPXZN
1PTJFX
Q‹ZOV
PQ‹VDOPXFHP
OB
LMBTZD[OZDI
QPE‹P—BDI
X
LJFSVOLV
CBLUFSJJ
UMFOPXZDI
CF[UMFOP XZDI
J
HS[ZCËX
CZ‹
KB‹PXZ
1‹ZO
XZT‹BOP
EP
CBEBOJB
1$3
#"$5&$
J
CBLUFSJPTLPQJJ
X
LJFSVOLV
JEFOUZGJ LBDKJ
.ZDPCBDUFSJVN
UVCFSDVMPTJT 1MBO
EJBHOPTUZLJ
XPEPCS[VT[B #BEBOJB
CJPDIFNJD[OF %JBHOPTUZLÂ
[BQMBOPXBOP
[HPEOJF
[
D[ÂTUPvDJ‘
XZ TUÂQPXBOJB
QS[ZD[ZO
XPEPCS[VT[B
J
XZTJÂLV
PQ‹VD OPXFHP
UBC



TZTUFNBUZD[OJF
XZLMVD[BK‘D
LPMFKOF
D[ZOOJLJ
FUJPMPHJD[OF
8ZLMVD[POP
XJSVTPXF
[BQBMF Tabela 1. Najczęstsze przyczyny wodobrzusza u dzieci Table 1. Most common causes of ascited in children

Urazy Trauma Choroby infekcyjne Infectious diseases

gruźlicze zapalenie jelit i/lub otrzewnej

tuberculous ileitis and/or ascites

salmonella tasiemczyca salmonellosisteniasis

Choroby przewodu pokarmowego Gastrointestinal disorders

ostre zapalenie otrzewnej

acute peritonitis

choroby zapalne jelit IBD

wady wrodzone congenital malformations

Choroby wątroby Liver diseases

choroby spichrzeniowe storage disease

Ryc. 1. Zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej w dniu przyjęcia do Kliniki Pediatrii IP CZD. Płyn w lewej jamie opłucnowej zacieniający 2/3 obszaru płuca, miąższ płuca prawego i górnej części płuca lewego bez zagęszczeń. Prawa jama opłucnowa wolna. Rysunek naczyniowy płuca prawego prawidłowy. Fig. 1. X-ray chest picture at the day of admission

wirusowe zapalenia wątroby sviral hepatitis

noworodkowe zapalenie wątroby noenatal hepatitis

niedobór alfa-1 antytrypsyny

alfa-1 antitrypsin deficiency

zakrzepica żyły wrotnej portal vein thrombosis

choroba Wilsona 1PTUÂQPXBOJF
EPSByOF 8
EOJV
QS[ZKÂDJB
OBL‹VUP
MFX‘
KBNÂ
PQ‹VDOPX‘
FXB LVPXBOP

NM
KBTOP—Ë‹UFHP
QS[FKS[ZTUFHP
Q‹ZOV
V[ZTLVK‘D
VTU‘QJFOJF
EVT[OPvDJ
,POUZOVPXBOP
BO UZCJPUZLPUFSBQJÂ
SP[QPD[ÂU‘
X
T[QJUBMV
SFKPOPXZN
Pediatria Polska tom 85, nr 4, lipiec–sierpień 2010

Wilson’s disease

zespół Budda-Chiariego Budd-Chiari syndrom

piorunująca niewydolność wątroby fulminant hepatitis

413

414

P R AC E K A Z U I S T YC Z N E / C A S E R E P O R T S

Tabela 1. Ciąg dalszy Table 1. Cont.

Choroby trzustki Pancreatic diseases

zapalenia trzustki i ich powikłania

pancreatitis and its complications

Choroby serca Heart diseases

prawokomorowa niewydolność serca

right ventricular failure

kardiomiopatia rozstrzeniowa i przerostowa

congestive and hypertrohic cardiomyopathy

wady zastawkowe

valvular disorders

zaciskające zapalenie osierdzia

constrictive pericarditis

Choroby nerek Renal diseases

odmiedniczkowe zapalenie nerek pyelonaphritis

zespół nerczycowy nephrotic syndrome

Choroby metaboliczne Metabolic diseases

zaburzenia niedoborowe i niedożywienie

malnutrition

galaktozemia

#BEBOJB
PCSB[PXF 8
UPNPHSBGJJ
LPNQVUFSPXFK
LMBULJ
QJFSTJPXFK
J
KBNZ
CS[VT[OFK
TUXJFSE[POP
QPHSVCJFOJF
PUS[FXOFK
J
TJFDJ
PSB[
[OBD[O‘
JMPv¾
Q‹ZOV
X
KBNJF
PUS[FXOFK
8
MFXFK
KBNJF
PQ‹VDOPXFK
EV—B
JMPv¾
Q‹ZOV
CBEBOJF

EOJ
QP
QJFSXT[ZN
OBL‹VDJV
PQ‹VDOFK 
0CSB[
OBS[‘EËX
KBNZ
CS[VT[OFK
J
LMBULJ
QJFSTJPXFK
OJF
OBTVXB‹
QPEFKS[FOJB
QSPDFTV
OPXPUXPSPXFHP
/JF
VXJEPD[OJPOP
UBL—F
QP XJÂLT[POZDI
XÂ[‹ËX
DI‹POOZDI %P
MFXFK
KBNZ
PQ‹VDOPXFK
[B‹P—POP
ESFOB—
TT‘ DZ
V[ZTLVK‘D

NM
Q‹ZOV
/B
QPETUBXJF
PCSB[V
UPNPHSBGJJ
LPNQVUFSPXFK
QP
LPOTVMUBDKJ
POLPMPHJD[ OFK
QBDKFOUB
[BLXBMJGJLPXBOP
EP
MBQBSPTLPQJJ
EJB HOPTUZD[OFK
;
KBNZ
PUS[FXOPXFK
PEFTTBOP

NM
KBTOPCSVOBUOFHP
QS[FKS[ZTUFHP
Q‹ZOV
6XJEPD[OJP OP
MPLBMOJF
QPHSVCJB‹‘
EP
PL

NN
J
QS[FLSXJPO‘
PUS[FXO‘
SZD
 
8
KBNJF
PUS[FXOPXFK
TUXJFSE[POP
CBSE[P
MJD[OF
[NJBOZ
ESPCOPHSVELPXF
QPLSZXBK‘ DF
DB‹‘
PUS[FXO‘
vDJFOO‘
J
US[FXO‘
LUËSF
QPCSBOP
EP
CBEBOJB
IJTUPQBUPMPHJD[OFHP
/B
QPETUBXJF
PCSB [V
NBLSPTLPQPXFHP
XZTVOJÂUP
QPEFKS[FOJF
HSVyMJDZ
PUS[FXOFK
1PCSBOP
LSFX
EP
P[OBD[FOJB
2VBOUJ'F SPO
5#
(PME
8
CBEBOJV
DZUPMPHJD[OZN
Q‹ZO
PUS[FX OPXZ
XZHM‘EB‹
QPEPCOJF
KBL
PQJTZXBOZ
XD[FvOJFK
Q‹ZO
[
PQ‹VDOFK
[
QS[FXBH‘
LPNËSFL
MJNGPDZUBSOZDI


galactosemia

tyrozynemia tyrosinemia

Choroby nowotworowe Neoplastic diseases

chłoniaki przewodu pokarmowego

ganstrointestinal lymphoma

chłoniaki nieziarnicze (non-Hodgkins)

non-Hodgkin lymphoma

śluzak otrzewnej peritoneal myxoma

chłoniak przestrzeni zaotrzewnowej retroperitoneal lymphoma

guz Wilmsa Wilms’ tumor

Choroby endokrynologiczne Endorine diseases

Choroby alergiczne i autoimmunologiczne Allergic and autommunological diseases

Choroby ginekologiczne Gynecological diseases

OJF
X‘USPCZ
UZQV
#
J
$
DIPSPCZ
BVUPJNNVOPMPHJD[ OF
[BLB—FOJF
.ZDPQMBTNB
QOFVNPOJBF
8ZLPOBOP
CJPQTKÂ
BTQJSBDZKO‘
T[QJLV
LUËSFK
XZOJL
CZ‹
QSBXJ E‹PXZ
#BEBOJF
PHËMOF
Q‹ZOV
NË[HPXP
SE[FOJPXFHP
OJF
XZLB[B‹P
PEDIZMFÉ
PE
OPSNZ
0[OBD[FOJB
TU—FÉ
"'1
BMGBGFUPQSPUFJOB


#I$(
JNNVOPHMPCVMJO
*H"
*H.
*H(
PSB[
EPQF‹OJBD[B
$
J
$
CZ‹Z
QSBXJE‹PXF
1SËCÂ
UVCFSLVMJOPX‘
PDFOJPOP
OB

NN
#BEBOJF
QS[FDJXDJB‹
X
LJFSVOLV
)*7
CZ‹P
OFHBUZXOF

Ryc. 2. Obraz laparoskopowy gruźlicy otrzewnej. W laparoskopii uwidoczniowo pogrubiałą do 3 mm i przekrwioną otrzewną, w całej jamie brzusznej bardzo liczne zmiany drobnogródkowe pokrywające wszystkie narządy jamy brzusznej, jelita i otrzewną – zmiany charakterystyczne dla prosówki. Fig. 2. Peritoneal tuberculous dissemination – laparoscopic view Pediatria Polska tom 85, nr 4, lipiec–sierpień 2010

P R AC E K A Z U I S T YC Z N E / C A S E R E P O R T S X
SP[NB[JF
 
8
CBEBOJV
IJTUPQBUPMPHJD[OZN
XZ DJOLËX
[
PUS[FXOFK
TUXJFSE[POP
MJD[OF
PHOJTLB
[JBS OJOZ
HSVyMJD[PQPEPCOFK
QS[Z
VKFNOZN
CBSXJFOJV
X
LJFSVOLV
QS‘ULËX
ES
8JFT‹BXB
(SBKLPXTLB
J
MFL
1S[FNZT‹BX
,MVHF
q
;BL‹BE
1BUPMPHJJ
*1$;%  #BEBOJF
QPQ‹VD[ZO
—P‹‘ELPXZDI
D[UFSPLSPUOJF


NPD[V
EXVLSPUOJF


Q‹ZOV
[
PQ‹VDOFK
US[ZLSPUOJF


Q‹ZOV
[
PUS[FXOFK
EXVLSPUOJF
J
Q‹ZOV
NË[HPXP SE[FOJPXFHP
KFEOPSB[PXP
OJF
XZLB[B‹P
PCFDOPvDJ
QS‘ULËX
OBMF—‘DZDI
EP
.ZDPCBDUFSJVN
UVCFSDVMPTJT
DPNQMFY
8
CBLUFSJPTLPQJJ
[
QPCSBOZDI
NBUFSJB‹ËX
OJF
TUXJFSE[POP
QS‘ULËX
LXBTPPEQPSOZDI
/BUPNJBTU
V[ZTLBOP
EPEBUOJ
XZOJL
X
QPTJFXJF
X
TZTUFNJF
#"$ 5&$

5#
[
Q‹ZOV
PQ‹VDOPXFHP
J
QPQ‹VD[ZO
—P‹‘E LPXZDI
1PXZ—T[F
XZOJLJ
QPUXJFSE[J‹
EPEBUOJ
XZOJL
2VBOUJ'FSPO
5#
q
 
*6NM
XZOJL
EPEBUOJ

  
#BEBOJB
UF
XZLPOBOP
X
;BL‹BE[JF
.JLSPCJPMPHJJ
*O TUZUVUV
(SVyMJDZ
J
$IPSËC
1‹VD
X
8BST[BXJF
,JFSPX OJL
QSPG
ES
;PGJB
;XPMTLB

1PTUÂQPXBOJF
UFSBQFVUZD[OF 8
[XJ‘[LV
[
QPEFKS[FOJFN
JOGFLDKJ
HSVyMJD[FK
[BTUP TPXBOP
D[UFSPMFLPXF
MFD[FOJF
QS[FDJXHSVyMJD[F
J[P OJB[ZE
SZGBNQJDZOB
QZSB[ZOBNJE
TUSFQUPNZDZOB 
8
XZOJLV
XESP—POFHP
MFD[FOJB
PCTFSXPXBOP
TUPQ OJPX‘
QPQSBXÂ
TUBOV
PHËMOFHP
QBDKFOUB
J
[NOJFKT[F OJF
ESFOB—V
Q‹ZOV
[
KBN
DJB‹B
8
US[FDJFK
EPCJF
QP
[BCJFHV
VTVOJÂUP
ESFOB—
TT‘DZ
[
KBNZ
PQ‹VDOPXFK
B
X
D[XBSUFK
ESFO
[
KBNZ
PUS[FXOFK
8
LPMFKOZDI
EP CBDI
OJF
PCTFSXPXBOP
OBXSPUV
XPEPCS[VT[B
BOJ
Q‹Z OV
X
PQ‹VDOFK
1BDKFOUB
QS[FLB[BOP
EP
.B[PXJFDLJFHP
$FOUSVN
-FD[FOJB
$IPSËC
1‹VD
J
(SVyMJDZ
X
0UXPDLV
DFMFN
EBMT[FHP
MFD[FOJB
8
USBLDJF
IPTQJUBMJ[BDKJ
OB
UBN UFKT[ZN
PEE[JBMF
V[VQF‹OJPOP
EJBHOPTUZLÂ
P
CSPO DIPTLPQJÂ
X
LUËSFK
VXJEPD[OJPOP
QSBXJE‹PXF
BOB UPNJD[OJF
ES[FXP
PTLS[FMPXF
CF[
[NJBO
X
[BLSFTJF
C‹POZ
vMV[PXFK
8
CBEBOJV
DZUPMPHJD[OZN
QPQ‹VD[ZO
PTLS[FMPXZDI
PQJTBOP
KFEZOJF
LPNËSLJ
OBC‹POLB
PTLS[FMPXFHP
PSB[
QBTNB
vMV[V
[
QPKFEZOD[ZNJ
Q‹B UBNJ
OBC‹POLB
XJFMPXBSTUXPXFHP
PCKÂUFHP
DZUPMJ[‘
CF[
DFDI
[‹PvMJXPvDJ
8
CBEBOJV
QPQ‹VD[ZO
PTLS[FMP XZDI
OJF
XZLB[BOP
QS‘ULËX
HSVyMJDZ
X
CBLUFSJPTLP QJJ
CBEBOJV
HFOFUZD[OZN
BOJ
QPTJFXJF
1P
V[ZTLBOJV
MFLPXSB—MJXPvDJ
QS‘ULËX
[
Q‹ZOV
PQ‹VDOPXFHP
J
QP Q‹VD[ZO
—P‹‘ELPXZDI
X
LPOUZOVPXBOZN
TDIFNBDJF
D[UFSPMFLPXZN
[BTU‘QJPOP
QZSB[ZOBNJE
FUBNCVUPMFN
[
QPXPEV
TUXJFSE[POFK
PQPSOPvDJ
QS‘ULËX
OB
QZSB[Z OBNJE
1P

NJFTJ‘DBDI
IPTQJUBMJ[BDKJ
QBDKFOUB
TLJF SPXBOP
EP
MFD[FOJB
BNCVMBUPSZKOFHP
J[JPOJB[ZEFN
J
SZGBNQJDZO‘
EP

NJFTJÂDZ

Omówienie przypadku 1PE
X[HMÂEFN
MPLBMJ[BDKJ
PHOJTLB
DIPSPCPXFHP
PCFD OJF
XZS˗OJB
TJÂ
HSVyMJDÂ
Q‹VD
PSB[
HSVyMJDÂ
QP[B Pediatria Polska tom 85, nr 4, lipiec–sierpień 2010

Q‹VDO‘
<>
(SVyMJDB
P
MPLBMJ[BDKJ
CS[VT[OFK
XZTUÂQVKF
[
D[ÂTUPvDJ‘
q
[BLB—FÉ
QP[BQ‹VDOZDI
X
QPTUB DJ
[BQBMFOJB
KFMJU

q


[BQBMFOJB
PUS[FXOFK
q 


[BQBMFOJB
XÂ[‹ËX
DI‹POOZDI
CS[VDIB

MVC
[
[BKÂDJFN
OBS[‘EËX
NJ‘—T[PXZDI
q
X‘USPCZ
vMFE[JP OZ
OFSFL
US[VTULJ

<
>
+FTU
UP
DIPSPCB
MVE[J
N‹PEZDI
J
OBKD[ÂvDJFK
XZTUÂQVKF
X
XJFLV
q
MBU
$[ZOOJLBNJ
SZ[ZLB
T‘
NJO
[BLB—FOJF
XJSVTFN
)*7
NBSTLPv¾
X‘USPCZ
DVLS[ZDB
EJBMJ[B
PUS[FXOPXB
OP XPUXPSZ
OJFEP—ZXJFOJF
<
>
6
QBDKFOUËX
[
[BLB—F OJFN
)*7
QPTUB¾
QP[BQ‹VDOB
HSVyMJDZ
XZTUÂQVKF
EP

B
XTQˋXZTUÂQPXBOJF
[BLB—FOJB
)*7
J
HSVyMJDZ
XJ‘—F
TJÂ
[
XJÂLT[ZN
SZ[ZLJFN
[HPOV
<
>
(SVyMJDB
CS[VT[OB
NP—F
XZTUÂQPXB¾
KBLP
QPTUB¾
QJFSXPUOB
UBL
KBL
NJB‹P
UP
NJFKTDF
[
EV—ZN
QSBXEPQPEPCJFÉ TUXFN
X
PQJTZXBOZN
XZ—FK
QS[ZQBELV
0HOJTLP
QJFS XPUOF
KFTU
XËXD[BT
[MPLBMJ[PXBOF
X
KBNJF
CS[VT[OFK
OBKD[ÂvDJFK
X
KFMJUBDI
MVC
KBLP
QPTUB¾
XUËSOB
QP XTUBK‘DB
X
XZOJLV
SP[TJFXV
QS‘ULËX
ESPH‘
LSXJP
MVC
MJNGPQPDIPEO‘
%P
[BLB—FOJB
NP—F
UBL—F
EPKv¾
QS[F[
DJ‘H‹Pv¾
[
T‘TJFEOJDI
OBS[‘EËX
<>
(SVyMJDB
PUS[FXOFK
SP[XJKB
TJÂ
KFEOBL
[B[XZD[BK
X
XZOJLV
SP[ TJFXV
LSXJPQPDIPEOFHP
[
PHOJTLB
[MPLBMJ[PXBOFHP
X
Q‹VDBDI
<>
8
MJUFSBUVS[F
V
PL

PTËC
[
HSVyMJD‘
PUS[FXOFK
PQJTVKF
TJÂ
[NJBOZ
X
35(
LMBULJ
QJFSTJPXFK
DIBSBLUFSZTUZD[OF
EMB
HSVyMJDZ
QS[Z
D[ZN
V
PL

KFTU
UP
D[ZOOB
QPTUB¾
HSVyMJDZ
Q‹VD
<>
6
E[JFDJ
[F
X[HMÂEV
OB
PESÂCOPvDJ
BOBUPNJD[OF
J
GJ[KPMPHJD[OF
PSB[
OJFEPKS[B‹Pv¾
VL‹BEV
JNNVOPMPHJD[OFHP
‹BUXJFK
EPDIPE[J
EP
SP[TJFXV
QS‘ULËX
HSVyMJDZ
ESPH‘
LSXJ
J
VL‹BEV
MJNGBUZD[OFHP
PSB[
QPXTUBOJB
PHOJTL
HSVy MJD[ZDI
X
S˗OZDI
OBS[‘EBDI 0CKBXZ
LMJOJD[OF
XZTUÂQVK‘DF
X
HSVyMJDZ
PUS[FX OFK
T‘
OJFTQFDZGJD[OF
UBL
KBL
V
PQJTZXBOFHP
QBDKFO UB
(‹ËXOF
EPMFHMJXPvDJ
[H‹BT[BOF
QS[F[
QBDKFOUËX
UP
CËM
J
X[EÂDJF
CS[VDIB
[
UPXBS[ZT[‘D‘
HPS‘D[L‘
VUSBU‘
NBTZ
DJB‹B
J
OPDOZNJ
QPUBNJ
6
XJÂLT[PvDJ
QBDKFOUËX
TUXJFSE[B
TJÂ
SËXOJF—
XPEPCS[VT[F
+F—FMJ
OJF
KFTU
POP
TUXJFSE[BOF
X
CBEBOV
QS[FENJPUPXZN
UP
KFHP
PCFD OPv¾
QPUXJFSE[BK‘
CBEBOJB
PCSB[PXF
64(
D[Z
UPNP HSBGJB
LPNQVUFSPXB
KBNZ
CS[VT[OFK 
6
PLP‹P
q
QBDKFOUËX
PCTFSXVKF
TJÂ
QPXJÂLT[FOJF
X‘USPCZ
J
vMF E[JPOZ
8
q
NPH‘
SËXOJF—
XZTU‘QJ¾
PCKBXZ
[F
TUSPOZ
QS[FXPEV
QPLBSNPXFHP
QPE
QPTUBDJ‘
OVEOP vDJ
XZNJPUËX
CJFHVOLJ
D[Z
[BQBS¾
<q

> 3P[QP[OBOJF
HSVyMJDZ
PUS[FXOFK
T[D[FHËMOJF
V
E[JFDJ
KFTU
USVEOZN
[BEBOJFN
J
OBEBM
TUBOPXJ
XZ [XBOJF
+FTU
UP
[XJ‘[BOF
[
CSBLJFN
TQFDZGJD[OZDI
PCKBXËX
LMJOJD[OZDI
TL‘QPQS‘ULPXPvDJ
XT[ZTULJDI
QPTUBDJ
HSVyMJDZ
V
E[JFDJ
USVEOPvDJ
X
V[ZTLBOJV
NBUFSJB‹V
EP
CBEBOJB
J
X
LPÉDV
[
CSBLJFN
XZTPDF
D[V‹ZDI
J
TQFDZGJD[OZDI
UFTUËX
LUËSF
NPH‹ZCZ
KFEOP [OBD[OJF
QPUXJFSE[J¾
[BDIPSPXBOJF
S˗OJDVK‘D
KF
PE
[BLB—FOJB
MBUFOUOFHP
D[Z
PE
PEQPXJFE[J
PSHBOJ[NV
QP
T[D[FQJFOJV
#$(
5BL—F
QPETUBXPXF
CBEBOJB
MB CPSBUPSZKOF
T‘
OJFTQFDZGJD[OF
/BKD[ÂvDJFK
XZTUÂQVKF


415

416

P R AC E K A Z U I S T YC Z N E / C A S E R E P O R T S BOFNJB
OPSNPDZUBSOB
J
OPSNPCBSXMJXB
USPNCPDZ UP[B
NP—F
SËXOJF—
XZTU‘QJ¾
MFVLPDZUP[B
[
QS[FXBH‘
MJNGPDZUËX
0#
KFTU
QSBXJF
[BXT[F
QS[ZTQJFT[POZ
BMF
V
DP
OBKNOJFK

DIPSZDI
OJF
QS[FLSBD[B
XBSUPvDJ

NNI
<>
8
PQJTBOZN
QS[ZQBELV
XBSUPv¾
0#
QP
HPE[JOJF
QP[PTUBXB‹B
KFEOBL
X
OPSNJF 8
HSVyMJDZ
PUS[FXOFK
V
XJÂLT[PvDJ
QBDKFOUËX
XZ TUÂQVKF
XPEPCS[VT[F
CÂE‘DF
XZOJLJFN
UPD[‘DFHP
TJÂ
TUBOV
[BQBMOFHP
8FE‹VH
OJFLUËSZDI
BVUPSËX
KFTU
POP
OJFPE[PXOZN
FMFNFOUFN
PCSB[V
LMJOJD[OFHP
3VUZ OPXP
Q‹ZO
[
PUS[FXOFK
QPXJOJFO
CZ¾
QPCSBOZ
EP
CB EBÉ
1SF[FOUPXBOZ
QS[ZQBEFL
PEQPXJBEB
PQJTBOZN
OJ—FK
UZQPXZN
DFDIPN
Q‹ZOV
PUS[FXOPXFHP
X
QS[F CJFHV
JOGFLDKJ
HSVyMJD[FK
1‹ZO
NB
CJPDIFNJD[OF
DFDIZ
XZTJÂLV
$ZUP[B
NP—F
CZ¾
[S˗OJDPXBOB
PE

LPNËSFLNM
EP

LPNËSFLNM
DIPDJB—
OBKD[Â vDJFK
PCTFSXVKF
TJÂ
DZUP[Â
X
HSBOJDBDI
q
LP NËSFLNM
$FDI‘
DIBSBLUFSZTUZD[O‘
KFTU
QS[FXBHB
MJNGPDZUËX
X
SP[NB[JF
LPNËSFL
KFEOBL—F
OJF
KFTU
UP
PCKBX
TQFDZGJD[OZ
EMB
HSVyMJD[FHP
[BQBMFOJB
PUS[FX OFK
1PEPCOZ
SP[NB[
XZTUÂQVKF
SËXOJF—
X
XPEPCS[V T[V
[
OBEDJvOJFOJB
XSPUOFHP
MVC
QP
BOUZCJPUZLPUFSBQJJ
XD[FvOJFK
OJFSP[QP[OBOFHP
CBLUFSZKOFHP
[BQBMFOJB
PUS[FXOFK
<>
8
CBEBOJBDI
CJPDIFNJD[OZDI
Q‹ZOV
XZTJÂLPXFHP
[
PUS[FXOFK
TUXJFSE[B
TJÂ
PCOJ—POF
TUÂ —FOJF
HMVLP[Z
B
TU—FOJF
-%)
KFTU
[B[XZD[BK
XZ—T[F
OJ—
X
OJFQPXJL‹BOZN
XZTJÂLV
4U—FOJF
CJB‹LB
X
Q‹Z OJF
XZTJÂLPXZN
V
XT[ZTULJDI
DIPSZDI
[
HSVyMJD[ZN
[BQBMFOJFN
PUS[FXOFK
QS[FLSBD[B

HM
QPEPCOJF
KBL
X
XPEPCS[VT[V
OFSLPQPDIPEOZN
NBSTLPvDJ
X‘USPCZ
D[Z
X
QS[FCJFHV
OJFXZEPMOPvDJ
LS‘—FOJB 
4U—FOJF
BM CVNJO
QPXZ—FK

HM
NB
XJÂLT[‘
D[V‹Pv¾
J
TQFDZGJD[ OPv¾
EMB
HSVyMJD[FHP
[BQBMFOJB
PUS[FXOFK
<

>
;‹PUZN
TUBOEBSEFN
QPUXJFSE[FOJB
[BLB—FOJB
KFTU
XZLB[BOJF
PCFDOPvDJ
QBUPHFOV
XZXP‹VK‘DFHP
DIP SPCÂ
8
HSVyMJDZ
DFMFN
JEFOUZGJLBDKJ
.ZDPCBDUFSJVN
UVCFSDVMPTJT
XZLPOVKF
TJÂ
QSFQBSBU
CF[QPvSFEOJ
[
QP CSBOFHP
NBUFSJB‹V
CBSXJPOFHP
NFUPE‘
;JFIMB/FFMTF OB
QS‘ULJ
LXBTPPQPSOF


[BL‹BEB
TJÂ
IPEPXMF
MVC
QP T[VLVKF
NBUFSJB‹V
HFOFUZD[OFHP
%/"
QS‘ULB
$FDI‘
DIBSBLUFSZTUZD[O‘
EMB
HSVyMJDZ
V
E[JFDJ
KFTU
KFEOBL
TL‘QPQS‘ULPXPv¾
1PUXJFSE[FOJF
CBLUFSJPMPHJD[OF
V
E[JFDJ
VEBKF
TJÂ
V[ZTLB¾
KFEZOJF
V
q
CBLUF SJPTLPQJB

QPTJFX


OBUPNJBTU
UZNJ
TBNZNJ
NFUPEB NJ
V
EPSPT‹ZDI
NP—OB
QPUXJFSE[J¾
PCFDOPv¾
QS‘ULËX
V
PL

[BLB—POZDI
/JF
UZMLP
V[BTBEOJB
UP
BMF
J
QPUXJFSE[B
LPOJFD[OPv¾
XJFMPLSPUOFHP
XZLPOZXB OJB
CBEBÉ
NJLSPCJPMPHJD[OZDI
X
SB[JF
QPEFKS[FOJB
HSVyMJDZ
PSB[
UFTUPXBOJB
QPCSBOFHP
NBUFSJB‹V
[B
QP NPD‘
S˗OZDI
NFUPE
5BLJ
TQPTËC
XJFMPLJFSVOLPXFK
EJBHOPTUZLJ
NJB‹
NJFKTDF
X
PQJTZXBOZN
QS[ZQBELV
MFUOJFHP
QBDKFOUB
8JFMPLSPUOF
CBEBOJF
CBLUFSJP TLPQPXF
CZ‹P
VKFNOF
QS[Z
EPEBUOJN
XZOJLV
#"$ 5&$
[
UFHP
TBNFHP
NBUFSJB‹V
8FE‹VH
QJvNJFOOJDUXB
V
E[JFDJ
EP

S
—
CBLUFSJPTLPQJB
KFTU
VKFNOB
OBXFU
X

<>
8
HSVyMJDZ
QP[BQ‹VDOFK
NBUFSJB‹FN
EJB

HOPTUZD[OZN
NP—F
CZ¾
Q‹ZO
XZTJÂLPXZ
[
KBN
DJB‹B
NPD[
QVOLUBUZ
J
BTQJSBUZ
[
XÂ[‹ËX
DI‹POOZDI
Q‹ZO
NË[HPXPSE[FOJPXZ
6
E[JFDJ
T‘
UP
SËXOJF—
NBUFSJB ‹Z
TL‘QPQS‘ULPXF
B
QPUXJFSE[FOJF
CBLUFSJPMPHJD[OF
HSVyMJDZ
QP[BQ‹VDOFK
KFTU
KFT[D[F
USVEOJFKT[F
OJ—
QP TUBDJ
Q‹VDOFK
8
Q‹ZOJF
XZTJÂLPXZN
X
QS[FCJFHV
HSVy MJD[FHP
[BQBMFOJB
PUS[FXOFK
[B
QPNPD‘
CBLUFSJPTLPQJJ
CF[QPvSFEOJFK
VEBKF
TJÂ
[JEFOUZGJLPXB¾
QS‘ULJ
KFEZ OJF
X
PLP‹P

QS[ZQBELËX
<
>
"CZ
NP—MJXF
CZ‹P
VXJEPD[OJFOJF
QS‘ULËX
X
NBUFSJBMF
CF[QPvSFEOJN
JDI
MJD[CB
NVTJ
XZOPTJ¾
QS[ZOBKNOJFK
q
UZTNM
1P[B
UZN
NFUPE‘
CBLUFSJPTLPQJJ
TUXJFSE[B
TJÂ
KFEZOJF
PCFDOPv¾
QS‘ULËX
LXBTPPQPSOZDI
LUËSZNJ
NPH‘
CZ¾
QS‘ULJ
HSVyMJD[F
KBL
UF—
OJFHSVyMJD[F
;
UFHP
X[HMÂEV
EP
EPL‹BEOFK
JEFOUZGJLBDKJ
CBLUFSJJ
LPOJFD[OZ
KFTU
QP TJFX
OB
TFMFLUZXOZDI
QPE‹P—BDI
"CZ
V[ZTLB¾
X[SPTU
.ZDPCBDUFSJVN
UVCFSDVMPTJT
[
Q‹ZOV
PUS[FXOPXFHP
XZTUBSD[Z
KV—
PCFDOPv¾
q
QS‘ULËXNM
Q‹ZOV
BMF
J
UBL
EPEBUOJ
QPTJFX
VEBKF
TJÂ
V[ZTLB¾
KFEZOJF
V
OJF TQF‹OB

DIPSZDI
<q>
6[ZTLVK‘D
X[SPTU
CBLUF SJJ
NP—OB
KFEOPD[FvOJF
PLSFvMJ¾
JDI
MFLPXSB—MJXPv¾
8BE‘
USBEZDZKOZDI
QPE‹P—Z
TFMFLUZXOZDI
KFTU
E‹VHJ
D[BT
PD[FLJXBOJB
OB
XZOJL
CBEBOJB
q
UZH
4LSË DFOJF
UFHP
D[BTV
EP

EOJ
NP—OB
V[ZTLB¾
TUPTVK‘D
IPEPXMÂ
X
TZTUFNJF
SBEJPNFUSZD[OZN
#"$5&$
1P[B
LMBTZD[OZNJ
IPEPXMBNJ
NP—OB
SËXOJF—
JEFOUZGJLPXB¾
.ZDPCBDUFSJVN
UVCFSDVMPTJT
[B
QPNPD‘
NFUPE
XZLSZ XBK‘DZDI
NBUFSJB‹
HFOFUZD[OZ
QS‘ULB
X
UFDIOJDF
(FOP
5ZQF
.FUPEZ
UF
DFDIVK‘
TJÂ
XZTPL‘
D[V‹PvDJ‘
J
TQFDZ GJD[OPvDJ‘
/JFX‘UQMJX‘
[BMFU‘
UFHP
CBEBOJB
KFTU
LSËULJ
D[BT
PD[FLJXBOJB
OB
XZOJL
q
EP

HPE[JO
<>
 8
[XJ‘[LV
[
PHSBOJD[FOJBNJ
KBLJF
XZTUÂQVK‘
X
CBEBOJV
CBLUFSJPMPHJD[OZN
X
SP[QP[OBOJV
HSVy MJDZ
QPNPDOF
T‘
EPEBULPXF
NFUPEZ
EJBHOPTUZD[OF
1P[B
XTQPNOJBOZNJ
KV—
XD[FvOJFK
CBEBOJBNJ
MBCPSB UPSZKOZNJ
CBEBOJFN
QS[FENJPUPXZN
J
QSËC‘
JEFOUZ GJLBDKJ
DIPSZDI
[F
TUZD[OPvDJ
OBEBM
XZLPOVKF
TJÂ
PE D[ZO
UVCFSLVMJOPXZ
1S[ZEBUOF
X
SP[QP[OBOJV
NPH‘
CZ¾
CBEBOJB
PCSB[PXF
35(
64(
$5 
0ED[ZO
UVCFSLVMJOPXZ
UP
SFBLDKB
NJFKTDPXB
PS HBOJ[NV
UZQV
LPNËSLPXFHP
OB
vSËETLËSOF
QPEBOJF
UVCFSLVMJOZ
q
vXJBED[Z
P

PCFDOPvDJ
QS‘ULB
HSVyMJDZ
X
PSHBOJ[NJF
[BLB—FOJV


BMF
OJF
P
DIPSPCJF
HSVyMJ D[FK
1P[B
UZN
OBMF—Z
QBNJÂUB¾
P
PHSBOJD[POFK
D[V ‹PvDJ
J
TXPJTUPvDJ
PED[ZOV
UVCFSLVMJOPXFHP
8
XJFMV
QS[ZQBELBDI
NP—F
PO
CZ¾
GB‹T[ZXJF
VKFNOZ
NJÂE[Z
JOOZNJ
X
D[BTJF
UFSBQJJ
MFLBNJ
JNNVOPTVQSFTZKOZ NJ
HMJLPLPSUZLPTUFSPJEZ
DZUPTUBUZLJ
SBEJPUFSBQJB


X
USBLDJF
DIPSËC
[BLByOZDI
UBLJDI
KBL
PTQB
XJFUS[ OB
PESB
S˗ZD[LB
X
DIPSPCBDI
OPXPUXPSPXZDI
X
TUBOBDI
OJFEP—ZXJFOJB
[F
X[HMÂEV
OB
UPXBS[Z T[‘D‘
JNNVOPTVQSFTKÂ


B
OBXFU
QS[Z
SP[TJBOZDI
QP TUBDJBDI
HSVyMJDZ
OB
[BTBE[JF
TVQSFTKJ
BOUZHFOPXFK
'B‹T[ZXJF
EPEBUOJ
PED[ZO
UVCFSLVMJOPXZ
XZTUÂQVKF
QS[Z
[BLB—FOJV
QS‘ULBNJ
vSPEPXJTLPXZNJ
OJFHSVy MJD[ZNJ
.055
q
.ZDPCBDUFSJB
PUIFS
UIBO
UVCFSDVMPTJT
Pediatria Polska tom 85, nr 4, lipiec–sierpień 2010

P R AC E K A Z U I S T YC Z N E / C A S E R E P O R T S PSB[
V
E[JFDJ
[
OBEXSB—MJXPvDJ‘
TLËSO‘
<
>
1P[B
UZN
USVEOPvDJ
X
JOUFSQSFUBDKJ
PED[ZOV
UVCFSLVMJOP XFHP
V
E[JFDJ
T[D[FQJPOZDI
QS[FDJXLP
HSVyMJDZ
XZ OJLBK‘
[
QPEPCJFÉTUXB
BOUZHFOPXFHP
QS‘ULB
#$(

J
.
UVCFSDVMPTJT
0CFDOJF
[B
PED[ZO
[BLB—FOJP XZ
VXB—B
TJÂ
OBDJFL
P
vSFEOJDZ
DP
OBKNOJFK

NN
V
PTËC
P
NB‹ZN
SZ[ZLV
[BDIPSPXBOJB
J
T[D[FQJPOZDI
#$(
OBUPNJBTU
V
E[JFDJ
OJFT[D[FQJPOZDI
PED[ZO
P

vSFEOJDZ
NJOJNVN

NN
,B—EZ
PED[ZO
QÂDIFS[ZLP XZ
MVC
XZTJÂLPXZ
VXB—BOZ
KFTU
[B
EPEBUOJ
UP
[OBD[Z
QPUXJFSE[BK‘DZ
[BLB—FOJF
<>
+BL
KFEOBL
XZLB[BOP
X
CBEBOJBDI
OB
XJÂLT[FK
HSVQJF
PED[ZO
UVCFSLVMJOP XZ
V
DIPSZDI
[
HSVyMJD[ZN
[BQBMFOJFN
PUS[FXOFK
B—
X

CZ‹
GB‹T[ZXJF
VKFNOZ
<>
8PCFD
PHSBOJD[POFK
QS[ZEBUOPvDJ
PED[ZOV
UV CFSLVMJOPXFHP
X
XZLSZXBOJV
HSVyMJDZ
JTUOJFK‘
QSË CZ
XZLPS[ZTUBOJB
EXËDI
OPXZDI
UFTUËX
54105
5#
J
2VBOUJ'FSPO5#
(PME


LUËSF
T‹V—‘
EP
QPNJBSV
TU—FOJB
JOUFSGFSPOV
γ
XZE[JFMBOFHP
QS[F[
NBLSPGBHJ
QPE
XQ‹ZXFN
TUZNVMBDKJ
QS[F[
BOUZHFOZ
XZTUÂQVK‘ DF
OB
.ZDPCBDUFSJVN
UVCFSDVMPTJT
&4"5
PSB[
$'1 


B
OJFPCFDOF
X
T[D[FQBDI
#$(
PSB[
X
XJÂLT[PvDJ
T[D[FQËX
.055
5FTUZ
UF
DFDIVK‘
TJÂ
EV—‘
D[V‹PvDJ‘
J
TQFDZGJD[OPvDJ‘
PSB[
XTLB[VK‘
OB
[OBD[‘D‘
QS[FXB HÂ
OBE
PED[ZOFN
UVCFSLVMJOPXZN
[X‹BT[D[B
X
EJB HOP[PXBOJV
HSVyMJDZ
MBUFOUOFK
<
>
/JFNOJFK
OBEBM
OJF
PQVCMJLPXBOP
XJBSZHPEOZDI
CBEBÉ
QP[XBMBK‘ DZDI
KFEOP[OBD[OJF
PDFOJ¾
QS[ZEBUOPv¾
UZDI
UFTUËX
X
EJBHOP[PXBOJV
HSVyMJDZ
V
E[JFDJ
<
> 8
EJBHOPTUZDF
HSVyMJDZ
PUS[FXOFK
X
Q‹ZOJF
XZ TJÂLPXZN
NP—OB
P[OBD[B¾
BLUZXOPv¾
EFBNJOB[Z
BEFOP[ZOZ
"%" 
8BSUPv¾
QPXZ—FK

6M
[

D[V ‹PvDJ‘
J
TXPJTUPvDJ‘
XTLB[VKF
OB
[BLB—FOJF
QS‘ULJFN
HSVyMJDZ
"%"
KFTU
FO[ZNFN
LUËSFHP
BLUZXOPv¾
KFTU
XZ—T[B
X
MJNGPDZUBDI
5
OJ—
X
MJNGPDZUBDI
#
J
X[SBTUB
X
[BLB—FOJV
QS‘ULBNJ
HSVyMJDZ
QPE
XQ‹ZXFN
TUZNV MBDKJ
MJNGPDZUËX
BOUZHFOBNJ
.ZDPCBDUFSJVN
UVCFSDV MPTJT
<
>
#BEBOJB
PCSB[PXF
X
EJBHOPTUZDF
HSVyMJDZ
PUS[FX OFK
SËXOJF—
T‘
QPNPDOF
6
XJÂLT[PvDJ
QBDKFOUËX
X
CBEBOJV
64(
KBNZ
CS[VT[OFK
VXJEPD[OJPOP
Q‹ZO
X
PUS[FXOFK
OBXFU
V
UZDI
DIPSZDI
LUËS[Z
X
CBEBOJV
LMJOJD[OZN
OJF
QSF[FOUPXBMJ
PCKBXËX
XPEPCS[VT[B

<
>
;
LPMFJ
X
UPNPHSBGJJ
LPNQVUFSPXFK
KBNZ
CS[VT[ OFK
PCTFSXPXBOP
QP[B
Q‹ZOFN
X
PUS[FXOFK
PCFDOZN
V

QBDKFOUËX
QPHSVCJFOJF
PUS[FXOFK
JMVC
TJFDJ
XJÂLT[FK
QPXJÂLT[FOJF
XÂ[‹ËX
DI‹POOZDI
QPHSVCJF OJF
vDJBOZ
KFMJU
$[V‹Pv¾
CBEBOJB
5,
X
EJBHOP[PXB OJV
HSVyMJD[FHP
[BQBMFOJB
PUS[FXOFK
PDFOJB
TJÂ
OB
PL

<
>
+BL
QPLB[B‹
PQJTZXBOZ
QS[ZQBEFL
KFTU
UP
XB—OF
CBEBOJF
X
EJBHOPTUZDF
S˗OJDPXFK
LUËSF
QP [XPMJ‹P
VLJFSVOLPXB¾
EBMT[‘
EJBHOPTUZLÂ
OB
XZLP OBOJF
MBQBSPTLPQJJ
LUËSB
VNP—MJXJ‹B
XTUÂQOF
SP[QP [OBOJF
J
XD[FvOJFKT[F
XESP—FOJF
MFD[FOJB
8
USBLDJF
MBQBSPTLPQJJ
EJBHOPTUZD[OFK
TUBOEBSEFN
KFTU
QPCSB OJF
XZDJOLB
[F
[NJBO
EP
CBEBOJB
IJTUPQBUPMPHJD[OF Pediatria Polska tom 85, nr 4, lipiec–sierpień 2010

HP
+FEOBL—F
KV—
TBN
NBLSPTLPQPXZ
PCSB[
HSVyMJDZ
PUS[FXOFK
[

D[V‹PvDJ‘
QP[XBMB
EPvXJBED[POFNV
DIJSVSHPXJ
VTUBMJ¾
SP[QP[OBOJF
<>
8
CBEBOJV
IJ TUPQBUPMPHJD[OZN
DIBSBLUFSZTUZD[OB
KFTU
[JBSOJOB
HSVyMJD[PQPEPCOB
DIP¾
OJF
KFTU
UP
PCSB[
QBUPHOPNP OJD[OZ
EMB
HSVyMJDZ


[
[B[OBD[POZN
DFOUSBMOJF
TFSP XBDFOJFN
LUËSF
NP—F
VMFD
[XBQOJFOJV
DIPDJB—
OJF
[BXT[F
TFSPXBDFOJF
J
[XBQOJFOJB
T‘
XJEPD[OF
3[BELP
q
X
CBEBOJV
IJTUPQBUPMPHJD[OZN
VEBKF
TJÂ
VXJ EPD[OJ¾
PCFDOPv¾
QS‘ULËX
X
QSFQBSBDJF
QP
PEQPXJFE OJN
CBSXJFOJV
<
>
-BQBSPTLPQJB
KFTU
XJÂD
CF[QJFD[ O‘
DIP¾
JOXB[ZKO‘
J
ESPH‘
QSPDFEVS‘
EJBHOPTUZD[O‘
OB
QPETUBXJF
LUËSFK
NP—OB
SP[QP[OB¾
HSVyMJD[F
[BQB MFOJF
PUS[FXOFK
/JFLUËS[Z
BVUPS[Z
TVHFSVK‘
KFEOBL
J—
V
QBDKFOUËX
[
XPEPCS[VT[FN
TBNP
OBL‹VDJF
PUS[FX OFK
[
QPCSBOJFN
Q‹ZOV
OB
CBEBOJB
EJBHOPTUZD[OF
KFTU
XZTUBSD[BK‘DF
EP
SP[QP[OBOJB
J
QPXJOOP
QPQS[FE[B¾
CBSE[JFK
JOXB[ZKO‘
QSPDFEVSÂ
KBL‘
KFTU
MBQBSPTLPQJB
<>
4UBOPXJTLP
UP
KFTU
KFEOBL—F
EZTLVTZKOF
KFvMJ
XFyNJF
TJÂ
QPE
VXBHÂ
[
KFEOFK
TUSPOZ
NB‹‘
D[V‹Pv¾
JEFOUZGJLBDKJ
QS‘ULËX
X
QPCSBOZN
Q‹ZOJF
B
[
ESVHJFK
VTUBMPOF
CF[QJFD[FÉTUXP
EJBHOPTUZD[OFK
MBQBSPTLP QJJ
LUËSB
VNP—MJXJB
OJFNBM
OBUZDINJBTUPXF
J
XZTPDF
USBGOF
VTUBMFOJF
SP[QP[OBOJB
0QËyOJFOJF
SP[QP[OB OJB
NP—F
OBUPNJBTU
NJF¾
LMVD[PXF
[OBD[FOJF
EMB
EBM T[FHP
SPLPXBOJB 1PEFKS[FXBK‘D
HSVyMJDÂ
T[D[FHËMOJF
V
E[JFDJ
OB MF—Z
VTUBMJ¾
ySËE‹P
[BLB—FOJB
6
E[JFDJ
DIPSZDI
OB
HSVyMJDÂ
PUS[FXOFK
TUZD[OPv¾
[
DIPSVK‘DZNJ
OB
HSVyMJ DÂ
VEPXPEOJPOP
V
PLP‹P

<

>
8
PQJTZXBOZN
QS[ZQBELV
QPNJNP
CBEBOJB
SPE[JOZ
J
PTËC
[
CF[QP vSFEOJFHP
PUPD[FOJB
QBDKFOUB
ySËE‹B
[BLB—FOJB
OJF
VTUBMPOP -FD[FOJF
HSVyMJD[FHP
[BQBMFOJB
PUS[FXOFK
PQJFSB
TJÂ
OB
E‹VHPUSXB‹FK
TLPKBS[POFK
DIFNJPUFSBQJJ
0CPXJ‘ [VKF
EXVNJFTJÂD[OB
UFSBQJB
D[UFSPMFLPXB
[
QJFSXT[FK
HSVQZ
MFLËX
QS[FDJXHSVyMJD[ZDI
J[POJB[ZE
SJGBNQJDZ OB
QZSB[ZOBNJE
FUBNCVUPM
MVC
TUSFQUPNZDZOB


B
OB TUÂQOF
LPOUZOVBDKB
MFD[FOJB
QS[F[
LPMFKOF

NJFTJ‘DF
J[POJB[ZEFN
J
SJGBNQJDZO‘
DIPDJB—
D[ÂTUP
UFSBQJB
KFTU
QS[FE‹V—BOB
EP
q
NJFTJÂDZ
<>
4UPTPXBOJF
HMJLP LPSUZLPTUFSPJEËX
X
UFK
QPTUBDJ
HSVyMJDZ
OJF
KFTU
KFE OP[OBD[OJF
PLSFvMPOF
*TUOJFK‘
EPOJFTJFOJB
J—
[NOJFK T[BK‘
POF
MJD[CÂ
QPXJL‹BÉ
X
USBLDJF
MFD[FOJB
BMF
OJF
[EFGJOJPXBOP
HSVQZ
QBDKFOUËX
LUËSB
NP—F
PEOJFv¾
LPS[Zv¾
[
UBLJFHP
QPTUÂQPXBOJB
<
>
0EE[JFMOZN
QSPCMFNFN
KFTU
UFSBQJB
HSVyMJDZ
X
LPJODZEFODKJ
[
[B LB—FOJFN
)*7
PSB[
[BLB—FOJB
T[D[FQBNJ
PQPSOZNJ
OB
MFLJ
-FD[FOJF
GBSNBLPMPHJD[OF
HSVyMJD[FHP
[BQBMFOJB
PUS[FXOFK
KFTU
X
XJÂLT[PvDJ
QS[ZQBELËX
TLVUFD[OF
KFEOBL—F
X
QS[FCJFHV
DIPSPCZ
NP—MJXF
T‘
QPXJL‹BOJB
XZNBHBK‘DF
JOUFSXFODKJ
DIJSVSHJD[OFK
<> (SVyMJDB
V
E[JFDJ
CÂE[JF
UBL
E‹VHP
XZTUÂQPXB‹B
KBL
E‹VHP
CÂE[JF
PCFDOB
V
EPSPT‹ZDI
TU‘E
UF—
OBMF —Z
X
EJBHOPTUZDF
S˗OJDPXFK
CSB¾
[BXT[F
QPE
VXB HÂ
SËXOJF—
J
UÂ
KFEOPTULÂ
DIPSPCPX‘
QBNJÂUBK‘D
P
KFK


417

418

P R AC E K A Z U I S T YC Z N E / C A S E R E P O R T S QPTUBDJBDI
QP[BQ‹VDOZDI
8D[FTOF
SP[QP[OBOJF
J
MF D[FOJF
HSVyMJDZ
CS[VT[OFK
X
UZN
PUS[FXOFK
XQ‹ZXB
OB
SPLPXBOJF
DP
EP
XZMFD[FOJB
PSB[
[NOJFKT[B
MJD[CÂ
QPXJL‹BÉ



1PZSB[PHMV
0,
5JNVSLBBO
.
"UBTFWFO
)
%PHVLBO
.
#BIDFDJPHMV
*)
$MJOJDBM
SFWJFX
PG

QBUJFOUT
XJUI
UVCFS DVMPVT
QFSJUPOJUJT
QSFTFOUJOH
GFBUVSFT
BOE
EJBHOPTJT
+
%JH
%JT


q 

%FNJS
,
0LUFO
"
,BZNBLPHMV
4
%JODFS
%
#FTJTJL
'


Wnioski

$FWJLCBT
6
0[EJM
4
#PTUBT
(
.VOHBO
;
$BLBMPHMV
:


(SVyMJD[F
[BQBMFOJF
PUS[FXOFK
OJF
KFTU
D[ÂTUZN
TDIPS[FOJFN
KFEOBL—F
X
LPOUFLvDJF
VUS[ZNVK‘DFK
TJÂ
[BDIPSPXBMOPvDJ
OB
HSVyMJDÂ
OBMF—Z
P
OJFK
QBNJÂUB¾
X
EJBHOPTUZDF
S˗OJDPXFK
XPEPCS[VT[B
P
OJF[OBOFK
FUJPMPHJJ
;F
X[HMÂEV
OB
TL‘QPQS‘ULPXPv¾
QPCJFSBOFHP
NBUFSJB‹V
OBMF—Z
LJMLBLSPUOJF
QPXUBS[B¾
CBEBOJB
B
UBL—F
SËXOPMFHMF
QSPXBE[J¾
EJBHOPTUZLÂ
[B
QPNPD‘
S˗OZDI
UFTUËX
5PNPHSBGJB
LPNQVUFSPXB
J
MBQBSPTLPQJB
EJBHOP TUZD[OB
NBK‘
XZTPL‘
USBGOPv¾
EJBHOPTUZD[O‘
J
NPH‘
NJF¾
LMVD[PXF
[OBD[FOJF
EMB
VTUBMFOJB
SP[QP[OBOJB
DP
QP[XBMB
OB
XD[FvOJFKT[F
XESP—FOJF
DFMPXBOFHP
MFD[FOJB


UIFSBQFVUJD
QSPCMFNT
&VS
+
(BTUSPFOUFSPM
)FQBUPM



5VCFSDVMPVT
QSJUPOJUJT
q
SFQPSUT
PG

DBTFT
EFUBJMJOH
BOE

q 

,IBO
3
"CJE
4
+BGSJ
8
"CCBT
;
)BNFFE
,
"INBE
;
%JBHOPTUJD
EJMFNNB
PG
BCEPNJOBM
UVCFSDVMPTJT
JO
OPO)*7
QBUJFOUT
"O
POHPJOH
DIBMMFOHF
GPS
QIZTJDJBOT
8PSME
+
(B TUSPFOUFSPM


q 

-B[BSVT
""
5IJMBHBS
#
"CEPNJOBM
5VCFSDVMPTJT
%JT
.PO

5PN

q 

4BD[FL
,#
4DIBBG
)4
7PPT
.
$PUUPO
.'
.PPSF
48
%JB HOPTUJD
EJMFNNBT
JO
BCEPNJOBM
UVCFSDVMPTJT
JO
DIJMESFO
1FEJBUS
4VSH
*OU



q 

;JP‹LPXTLJ
+
#JFMFDLB
5
%FNLPX
6
.B[VS
"
'FMFT[LP
8
.FUPEZ
JEFOUZGJLBDKJ
E[JFDJ
[BLB—POZDI
QS‘ULJFN
[KBEMJ XZN
1FE
1PM


q 

-JT
(
1PTUÂQZ
X
QVMNPOPMPHJJ
J
BMFSHPMPHJJ
E[JFDJÂDFK
X

SPLV
.11FE


q

Piśmiennictwo 
4[D[VLB
*

MBU
HSVyMJDZ
X
1PMTDF
1FEJBUS
1PM


q 
4BOBJ
'.
#[FJ[J
,*
4ZTUFNBUJD
SFWJFX
UVCFSDVMPVT
QF


-BMWBOJ
"
%JBHOPTJOH
UVCFSDVMPTJT
JOGFDUJPO
JO
UIF
TU
$FOUVSZ
OFX
UPPMT
UP
UBDLMF
BO
PME
FOFNZ
$)&45


q 
6[VOLPZ
"
)BSNB
.
)BSNB
.
%JBHOPTJT
PG
BCEPNJOBM


SJUPOJUJT
q
QSFTFOUJOH
GFBUVSFT
EJBHOPTUJD
TUSBUFHJFT
BOE


UVCFSDVMPTJT
&YQFSJFODF
GSPN

DBTFT
BOE
SFWJFX
PG
UIF


USFBUNFOU
"MJNFOU
1IBSNBDPM
5IFS


q

MJUFSBUVSF
8PSME
+
(BTUSPFOUFSPM


q



%JOMFS
(
4FOTPZ
(
)FMFL
%
,BMBZDJ
"(
5VCFSDVMPVT
QFSJUPOJUJT
JO
DIJMESFO
SFQPSU
PG
OJOF
QBUJFOUT
BOE
SFWJFX
PG
UIF
MJUFSBUVSF
8PSME
+
(BTUSPFOUSPMP


q 

Pediatria Polska tom 85, nr 4, lipiec–sierpień 2010