Nawracające stany utraty przytomności w czasie kąpieli u rocznego dziecka – trudności diagnostyczne

PRACE KAZUISTYCZNE / CASE REPORTS

485

Nawracające stany utraty przytomności w czasie kąpieli u rocznego dziecka – trudności diagnostyczne Recurrent loss of consciousness during the bath in 1-year old infant – diagnostic diffculties Wioletta Korzeluch, Beata Natwora-Gołąbek, Zdzisław Domagała, Teresa Czapla, Beata Baranowska-Urbaniak STRESZCZENIE Utrata przytomności u dzieci jest objawem wymagającym szerokiej i wnikliwej diagnostyki. Przedstawiamy przypadek nawracających zaburzeń świadomości w czasie kąpieli u rocznego chłopca. Przeprowadzono szeroką diagnostykę wielokierunkową. Wywiad i obserwacja dziecka w czasie kąpieli, zapis EEG pozwoliły na ustalenie prawidłowego rozpoznania – padaczki odruchowej z napadami prowokowanymi kąpielą. Słowa kluczowe: utrata przytomności u dzieci, padaczka odruchowa, padaczka somatosensoryczna.

ABSTRACT Loss of consciousness at the children is a symptom which needs a specific and wide diagnosis. Hereby we present a case report recurrent loss of consciousness during bathing at the one-year old boy. We made wide, multidirectional diagnostic the tests. As a result of the observation of the child during the attack in water and collecting anamnesis as well as EEG record we properly diagnosed a reflex epilepsy. Key words: loss of consciousness in children, reflex epilepsy, somatosensoric epilepsy.

Wprowadzenie 6USBUB
QS[ZUPNOPvDJ
KFTU
EPv¾
D[ÂTUP
XZTUÂQVK‘DZN
PCKBXFN
X
XJFLV
E[JFDJÂDZN
1S[FE
VLPÉD[FOJFN

SPLV
—ZDJB
VUSBUB
QS[ZUPNOPvDJ
XZTUÂQVKF
V
PLP‹P
q
E[JFDJ
<>
.PH‘
UP
CZ¾
PNEMFOJB
EFGJOJPXBOF
KBLP
QS[FKvDJPXB
OBH‹B
VUSBUB
vXJBEPNPvDJ
J
OBQJÂDJB
NJÂvOJPXFHP
TQPXPEPXBOB
OJFEPUMFOJFOJFN
NË[HV
XTLVUFL
KFHP
IJQPQFSGV[KJ
MVC
VUSBUB
QS[ZUPNOPvDJ
[XJ‘[BOB
[
OJFQSBXJE‹PX‘
D[ZOOPvDJ‘
CJPFMFLUSZD[O‘
OFVSPOËX
PvSPELPXFHP
VL‹BEV
OFSXPXFHP
<>
8TQËM O‘
DFDI‘
UZDI
EXËDI
S˗OZDI
QPE
X[HMÂEFN
NFDIB OJ[NËX
QBUPHFOFUZD[OZDI
TUBOËX
KFTU
JDI
OBQBEPXZ
DIBSBLUFS
HSPyOJF
XZHM‘EBK‘DF
PCKBXZ
VUSBUZ
QS[Z UPNOPvDJ
[
[BCVS[FOJBNJ
OBQJÂDJB
NJÂvOJPXFHP
8B—OF
KFTU
PES˗OJFOJF
‹BHPEOFHP
JODZEFOUV
PE
TUB OV
[BHSP—FOJB
—ZDJB
LJFEZ
OBMF—Z
T[ZCLP
QPTUBXJ¾
SP[QP[OBOJF
J
[BTUPTPXB¾
PEQPXJFEOJF
MFD[FOJF
;
XZXJBEV
US[FCB
V[ZTLB¾
JOGPSNBDKF
EPUZD[‘DF
XJF LV
E[JFDLB
DIPSËC
QS[FXMFL‹ZDI
QPEBXBOZDI
MFLËX
EP[OBOZDI
VSB[ËX
X
UZN
PLP‹PQPSPEPXFHP
PLPMJD[ OPvDJ
XZTU‘QJFOJB
OBQBEV
JDI
D[ÂTUPv¾
QPKBXJBOJB
TJÂ
QPXUBS[BMOPv¾
D[ZOOJLJ
XZXP‹VK‘DF
D[BT
USXB OJB
OBQBEV
PCKBXZ
QS[FE
X
D[BTJF
J
QP
OBQBE[JF
KBL
[NJBOB
[BCBSXJFOJB
TLËSZ
OJFQSBXJE‹PXB
D[ZOOPv¾
TFSDB
PCFDOPv¾
ESHBXFL
SVDIËX
NJNPXPMOZDI
TUF SFPUZQJJ
SVDIPXZDI
TFOOPvDJ
QPOBQBEPXFK
0QJT
QS[ZQBELV
J
EJBHOPTUZLB
S˗OJDPXB $I‹PQJFD
+"
VS



S
X
D[BTJF
IPTQJ UBMJ[BDKJ
NJFTJÂD[OZ


[
DJ‘—Z
*
QPSPEV
*
VSPE[POZ
P
D[BTJF
TJ‹BNJ
OBUVSZ
X
TUBOJF
EPCSZN
QVOLUBDKB
X
TLBMJ
"QHBS

[
NBT‘
DJB‹B

H
0LSFTZ


PLP‹PQPSPEPXZ
J
OPXPSPELPXZ
CF[
QPXJL‹BÉ
8
PLSF TJF
OJFNPXMÂDZN
DI‹PQJFD
SP[XJKB‹
TJÂ
QSBXJE‹PXP
SFKFTUSPXBOP
QSBXJE‹PXZ
QS[ZSPTU
NBTZ
DJB‹B
8

NJFTJ‘DV
—ZDJB
XZTU‘QJ‹
FQJ[PE
[BLS[UVT[FOJB


CF[ EFDIV
X
D[BTJF
L‘QJFMJ
.BULB
[H‹PTJ‹B
TJÂ
[
E[JFD LJFN
EP
T[QJUBMB
$I‹PQJFD
CZ‹
IPTQJUBMJ[PXBOZ
OB
PEE[JBMF
QVMNPOPMPHJD[OPBMFSHPMPHJD[OZN
8
D[BTJF
UFHP
QPCZUV
QP[B
TUXJFSE[POZNJ
PCKBXBNJ
OJFXJFM LJFK
JOGFLDKJ
HËSOZDI
ESËH
PEEFDIPXZDI
E[JFDLP
OJF
QSF[FOUPXB‹P
QPEBXBOZDI
QS[F[
NBULÂ
X
XZXJBE[JF
OJFQPLPK‘DZDI
PCKBXËX
1P
LJMLVEOJPXFK
IPTQJUBMJ [BDKJ
DI‹PQDB
XZQJTBOP
EP
EPNV
[
SP[QP[OBOJFN
a4UBO
QP
[BLS[UVT[FOJV
;BQBMFOJF
HBSE‹Bo
1S[F[
OB TUÂQOF

NJFTJÂDZ
PLSFTPXP
BMF
[BXT[F
X
D[BTJF
L‘ QJFMJ
QPXUBS[B‹Z
TJÂ
PCKBXZ
LUËSF
NBULB
PLSFvMB‹B
KBLP
XJPULPv¾
[BTJOJFOJF
TLËSZ
OJFPCFDOPv¾
,JMLB LSPUOJF
[H‹BT[B‹B
TJÂ
EP
MFLBS[B
BMF
[F
X[HMÂEV
OB
EPCSZ
TUBO
E[JFDLB
KFHP
QSBXJE‹PXZ
SP[XËK
QTZDIP GJ[ZD[OZ
OJFUZQPXF
PCKBXZ
KFK
SFMBDKB
CVE[J‹B
X‘UQMJ XPvDJ
.BULB
[SF[ZHOPXB‹B
[
QF‹OFK
L‘QJFMJ
E[JFDLB
XZDJFSB‹B
KF
[NPD[PO‘
vDJFSFD[L‘
BMF
J
UBLJ
LPOUBLU
[
XPE‘
XZXP‹ZXB‹
OBQBEZ
TJOJFOJB
4JOJDB
CZ‹B
UZN
PCKBXFN
LUËSZ
TVHFSPXB‹
MFLBS[PXJ
—F
XBEB
TFSDB
NP—F
CZ¾
QS[ZD[ZO‘
PQJTZXBOZDI
OBQBEËX
%[JFD LP
TLJFSPXBOP
EP
QPSBEOJ
LBSEJPMPHJD[OFK
B
TU‘E
EP
T[QJUBMB
1S[Z
QS[ZKÂDJV
DI‹PQJFD
CZ‹
X
TUBOJF
EP CSZN
4UXJFSE[POP
QSBXJE‹PXZ
SP[XËK
QTZDIPGJ[ZD[ OZ
E[JFDLB
PEQPXJFEOJ
EP
XJFLV
/FSXZ
D[BT[LPXF
CF[
[NJBO
OBQJÂDJF
NJÂvOJPXF
QSBXJE‹PXF
PESVDIZ
vDJÂHOJTUF
—ZXF
TZNFUSZD[OF
/JF
TUXJFSE[POP
DFDI
JOGFLDKJ
ESËH
PEEFDIPXZDI
$JFNJÂ
QS[FEOJF
[BSPvOJÂ

Pediatria Polska tom 84, nr 5, wrzesień–październik 2009

Pediatr Pol 2009; 84 (5): 485–487 © 2009 by Polskie Towarzystwo Pediatryczne Otrzymano/Received: 27.05.2009 Zaakceptowano do druku/Accepted: 10.07.2009 II Oddział Chorób Dzieci, Wojewódzki Specjalistyczny Szpital Dziecięcy, w Kielcach Kierownik dr n.med. Zdzisław Domagała Wkład pracy autorów/ Authors contribution: Lek. med. Wioletta Korzeluch – zasadniczy wkład w koncepcję i projekt pracy, w zebranie danych, analizę i interpretację danych. Konflikt interesu/ Conflicts of interest: Autorzy pracy nie zgłaszają konfliktu interesów Adres do korespondencji/ Address for correspondence: dr Wioletta Korzeluch ul. Łazy 25 25-677 Kielce

486

PRACE KAZUISTYCZNE / CASE REPORTS UF
$[ZOOPv¾
TFSDB
NJBSPXB
PL
NJO
5POZ
TFSDB
H‹PvOF
QSBXJE‹PXP
BLDFOUPXBOF
5ÂUOP
OB
UÂUOJDBDI
VEPXZDI
PCFDOF
EPCS[F
OBQJÂUF
#S[VDI
NJÂLLJ
X‘ USPCB
XZD[VXBMOB
QPE
QSBXZN
‹VLJFN
—FCSPXZN
vMFE[JPOB
OJFNBDBMOB
8
CBEBOJBDI
MBCPSBUPSZKOZDI
NPSGPMPHJB
LSXJ
QSBXJE‹PXB
[
QSBXJE‹PXZN
SP[ NB[FN
+POPHSBN
q
TU—FOJF
TPEV
QPUBTV
XBQOJB
GPTGPSV
NBHOF[V
QSBXJE‹PXF
'PTGBUB[B
BMLBMJD[OB
USBOTBNJOB[Z
TU—FOJF
HMVLP[Z
NPD[OJLB
LSFBUZOJ OZ
BNPOJBLV
LXBTV
NMFLPXFHP
X
OPSNJF
#BEBOJF
PHËMOF
NPD[V
QSBXJE‹PXF 3P[QP[OBOJF
S˗OJDPXF
V
E[JFDLB
[
VUSBU‘
QS[Z UPNOPvDJ
PCFKNVKF
XJFMF
KFEOPTUFL
DIPSPCPXZDI
$[Â TUPv¾
XZTUÂQPXBOJB
QPT[D[FHËMOZDI
DIPSËC
[NJFOJB
TJÂ
XSB[
[
XJFLJFN
E[JFDLB
8
EJBHOPTUZDF
S˗OJDPXFK
V
OBT[FHP
QBDKFOUB
CSBMJvNZ
QPE
VXBHÂ
QS[ZD[ZOZ
LBSEJPMPHJD[OF
VUSBUZ
QS[ZUPNOPvDJ
[FTQˋ
4BOEJ GFSB
X
QS[FCJFHV
PEQ‹ZXV
—P‹‘ELPXPQS[F‹ZLPXFHP
[FTQˋ
.VODIBVTFOB
OBQBEZ
BGFLUZXOFHP
CF[EF DIV
J
QBEBD[LÂ
0LP‹P

PNEMFÉ
V
E[JFDJ
TUBOPXJ‘
QS[ZD[ZOZ
LBSEJPHFOOF
/JF
T‘
D[ÂTUF
MFD[
NPH‘
CZ¾
QPUFODKBMOZN
TUBOFN
[BHSP—FOJB
—ZDJB
<>
6
OBT[FHP
QBDKFOUB
XZXJBE
[XJ‘[BOZ
[
L‘QJFM‘
X
D[BTJF
LUËSFK
OBTUÂQVKF
SP[T[FS[FOJF
PCXPEPXFHP
‹P—ZTLB
OBD[Z OJPXFHP
TQBEFL
DJvOJFOJB
UÂUOJD[FHP
J
NP—MJXB
VUSBUB
QS[ZUPNOPvDJ
[XJ‘[BOB
[
OJFXZTUBSD[BK‘DZN
S[VUFN
TFSDB
NËH‹
TVHFSPXB¾
PCFDOPv¾
XD[FvOJFK
OJFSP[ QP[OBOFK
QBUPMPHJJ
TUSVLUVSBMOFK
TFSDB
;BCVS[FOJB
SZUNV
TFSDB
[CZU
XPMOB
MVC
CBSE[P
T[ZCLB
D[ZO OPv¾
TFSDB
NP—F
TQPXPEPXB¾
PCOJ—FOJF
QS[FQ‹ZXV
NË[HPXFHP
LSXJ
J
EPQSPXBE[J¾
EP
VUSBUZ
QS[ZUPNOP vDJ
1SPXPLPXBOF
L‘QJFM‘
PCKBXZ
V
OBT[FHP
QBDKFO UB
OBLB[ZXB‹Z
XZLMVD[Z¾
QS[FEF
XT[ZTULJN
[FTQˋ
XZE‹V—POFHP
-25
[
OBQBEBNJ
XJFMPLT[UB‹UOFHP
D[Â TUPTLVSD[V
LPNPSPXFHP
UPSTBEFT
EF
QPJOU 
6
OJF NPXM‘U
[
[FTQP‹FN
-25
JTUOJFKF
T[D[FHËMOJF
XZTPLJF
SZ[ZLP
XZTU‘QJFOJB
VUSBUZ
QS[ZUPNOPvDJ
J
ESHBXFL
<>
1‹ZXBOJF
NP—F
QSPXPLPXB¾
OBQBE
5E1
X
PLP‹P

QS[ZQBELËX
[FTQP‹V
-25
;FTQˋ
QSFFLTDZUBDKJ
T[D[FHËMOJF
818
[
OBKD[ÂvDJFK
XZTUÂQVK‘D‘
BSZUNJ‘
QPE
QPTUBDJ‘
OBQBEPXFHP
D[ÂTUPTLVSD[V
OBELPNP SPXFHP
S[BELP
QSPXBE[J
EP
PNEMFÉ
+FEOBL
‹BUXF
QS[FXPE[FOJF
QPCVE[FÉ
QS[FETJPOLPXZDI
EP
LPNËS
QS[F[
EPEBULPX‘
ESPHÂ
QS[FXPE[FOJB
T[D[FHËMOJF
V
OJFNPXM‘U


NP—F
TQSPXPLPXB¾
NJHPUBOJF
LPNËS
[
VUSBU‘
QS[ZUPNOPvDJ
8ZLPOBMJvNZ
XJÂD
CBEBOJB
VL‹BEV
LS‘—FOJB
q
&,(
q
SZUN
[BUPLPXZ
NJBSPXZ
P
D[ÂTUPvDJ
NJO
/PSNPHSBN
12
 T
25
 T
25$
 T
234
 
T
NPSGPMPHJB
[B‹BNLËX
1
234
5
QSBXJE‹PXB
CF[
QS[FSPTUV
LPNËS
;BQJT
&,(
[PTUB‹
XZLPOBOZ
SËXOJF—
X
D[BTJF
OBQBEV
J
CZ‹
QSBXJE‹PXZ
8
DB‹PEPCPXZN
[BQJTJF
&,(
NFUPE‘
)PMUFSB
TUXJFS E[POP
QSBXJE‹PX‘
[NJFOOPv¾
EPCPX‘
SZUNV
TFSDB
OJF
[BSFKFTUSPXBOP
JTUPUOFK
UBDIZLBSEJJ
CSBEZLBSEJJ
QBV[
QPXZ—FK

NT
[FTQP‹V
818
JOUFSNJUUFOT
#BEBOJFN
FDIPLBSEJPHSBGJD[OZN
OJF
TUXJFSE[POP


TUSVLUVSBMOFK
XBEZ
TFSDB
XZNJBSZ
J
LVSD[MJXPv¾
LP NËS
CZ‹Z
QSBXJE‹PXF
PTJFSE[JF
CF[
[NJBO
8ZLPOBOF
CBEBOJB
VL‹BEV
LS‘—FOJB
QP[XPMJ‹Z
XZLMVD[Z¾
QS[Z D[ZOZ
LBSEJPMPHJD[OF
OBQBEËX
VUSBUZ
QS[ZUPNOPvDJ
V
DI‹PQDB $IXJMPXZ
CF[EFDI
[F
[CMFEOJÂDJFN
J
[XJPUD[F OJFN
SVDIBNJ
LPÉD[ZO
QS[ZQPNJOBK‘DZNJ
ES—FOJB
NP—F
CZ¾
PCKBXFN
PEQ‹ZXV
—P‹‘ELPXPQS[F‹ZLPXFHP
PSB[
QS[FQVLMJOZ
SP[XPSV
QS[F‹ZLPXFHP
.P—F
XZTU‘ QJ¾
V
OJFNPXM‘U
X
QJFSXT[ZN
QˋSPD[V
—ZDJB
KFT[ D[F
QS[FE
QJPOJ[BDK‘
;FTQˋ
4BOEJGFSB
CBSE[P
S[BELJ
PCKBX
PEQ‹ZXV
—P‹‘ELPXPQS[F‹ZLPXFHP
QPMFHB
OB
QS[ZNVTPXZN
VTUBXJFOJV
H‹PXZ
T[ZJ
J
UV‹PXJB
EBK‘D
FGFLU
E[JXBD[OFK
QPTUBXZ
/JF
UPXBS[ZT[Z
UFNV
QF‹ OB
VUSBUB
QS[ZUPNOPvDJ
<q>
8ZLPOBMJvNZ
CBEBOJF

Q)NFUSZD[OF
V
OBT[FHP
QBDKFOUB
XZLMVD[BK‘D
PE Q‹ZX
—P‹‘ELPXPQS[F‹ZLPXZ
8
EJBHOPTUZDF
S˗OJDP XFK
CSBMJvNZ
QPE
VXBHÂ
[FTQˋ
.VODIBVTFOB
X
LUË SZN
NBULB
T[D[FHËMOJF
[
XZLT[UB‹DFOJFN
NFEZD[OZN
NBULB
OBT[FHP
QBDKFOUB
CZ‹B
QJFMÂHOJBSL‘


XZNZvMB
PCKBXZ
DIPSPCZ
V
TXFHP
E[JFDLB
<>
8
D[BTJF
QPCZUV
X
T[QJUBMV
E[JFDLP
CF[
X‘UQMJXPvDJ
[BEFNPOTUSPXB‹P
QPEBXBOF
X
XZXJBE[JF
PCKBXZ 8
PLSFTJF
OJFNPXMÂDZN
VUSBUB
QS[ZUPNOPvDJ
NP—F
XZTU‘QJ¾
X
D[BTJF
OBQBEV
BGFLUZXOFHP
CF[EFDIV
[
TJOJD‘
MVC
[
CMBEPvDJ‘
<>
/BQBEZ
[
TJOJD‘
XZTUÂQV K‘
V
E[JFDJ
QPOJ—FK
FHP
SPLV
—ZDJB
X
D[BTJF
Q‹BD[V
%[JFDLP
[BUS[ZNVKF
PEEFDI
X
GB[JF
XZEFDIV
EPDIPE[J
EP
PESVDIPXFHP
X[NP—FOJB
OBQJÂDJB
OFSXV
C‹ÂEOFHP
X[SPTU
DJvOJFOJB
X
vSËEQJFSTJV


CSBEZLBSEJJ
PCOJ—F OJB
S[VUV
TFSDB
TQBELV
QS[FQ‹ZXV
NË[HPXFHP
%[JFD LP
TJOJFKF
NP—F
TUSBDJ¾
QS[ZUPNOPv¾
[F
[XJPUD[FOJFN
MVC
UPOJD[OZN
X[SPTUFN
OBQJÂDJB
NJÂvOJPXFHP
/BT[
QBDKFOU
QS[FE
OBQBEFN
OJHEZ
OJF
Q‹BLB‹
/BQBEZ
BGFL UZXOFHP
CF[EFDIV
[
CMBEPvDJ‘
XZTUÂQVK‘
XUËSOJF
EP
[BE[JB‹BOJB
OJFTQPE[JFXBOFHP
CPMFTOFHP
D[ZOOJLB
XZ[XBMBK‘DFHP
QP
LUËSZN
OBTUÂQVKF
[CMFEOJÂDJF
VUSB UB
QS[ZUPNOPvDJ
XJPULPv¾
1S[FE‹V—BOJF
TJÂ
OJFEPUMF OJFOJB
NË[HV
QSPXPLVKF
ESHBXLJ
/BQBE
USXB
PLP‹P
NJOVUZ
QP
D[ZN
E[JFDLP
NP—F
TQB¾
E‹V—T[Z
D[BT
6XB—B
TJÂ
—F
KFTU
UP
PTPCOJD[B
OBEXSB—MJXPv¾
VL‹BEV
QS[ZXTQˋD[VMOFHP
QSPXBE[‘DB
EP
TQBELV
QS[FQ‹ZXV
NË[HPXFHP
XTLVUFL
CSBEZLBSEJJ
/BQBE
UBLJ
NP—F
TV HFSPXB¾
OBQBE
QBEBD[LPXZ
KFEOBL
[NJBOZ
SFKFTUSP XBOF
X
[BQJTJF
&&(
T‘
XUËSOF
EP
OJFEPLSXJFOJB
J
OJF EPUMFOJFOJB
NË[HV
<
> ,POTVMUPXBMJvNZ
E[JFDLP
PLVMJTUZD[OJF
q
EOP
PLB
QSBXJE‹PXF
J
OFVSPMPHJD[OJF
,POTVMUVK‘DZ
OFVSPMPH
[BQMBOPXB‹
XZLPOBOJF
CB EBOJB
&&(
;BQJT
XZLPOBOZ
XF
vOJF
TQPOUBOJD[OZN
$FDIZ
TOV
XZSB—POF
PCFDOF
MJD[OF
XS[FDJPOB
TOV
TZNFUSZD[OF
GBMF
PTUSF
XJFS[DIP‹LPXF
PSB[
[FTQP‹Z
,
/B
UZN
UMF
[BSËXOP
X
PLPMJDZ
UZMOPTLSPOJPXPQP UZMJD[OFK
KBL
J
X
PLPMJDZ
D[P‹PXFK
H‹ËXOJF
MFXFK
XZ TUÂQVK‘
XZTPLPOBQJÂDJPXF
GBMF
PTUSF
P
BNQMJUVE[JF
EP
6W
J
QPKFEZOD[F
[FTQP‹Z
GBMB
PTUSBqXPMOB
;BQJT


Pediatria Polska tom 84, nr 5, wrzesień–październik 2009

PRACE KAZUISTYCZNE / CASE REPORTS TOV
OJFQSBXJE‹PXZ
1P
XZLMVD[FOJV
XZ—FK
XZNJFOJP OZDI
NP—MJXZDI
QS[ZD[ZO
VUSBUZ
QS[ZUPNOPvDJ
XZ LPOBMJvNZ
V
E[JFDLB
QSËCÂ
CJPMPHJD[O‘
D[ZMJ
L‘QJFM
1P
[BOVS[FOJV
X
XPE[JF
E[JFDLP
[PCPKÂUOJB‹P
OB
PUP D[FOJF
TUB‹P
TJÂ
XJPULJF
#Z‹P
CMBEF
vMV[ËXLJ
KBNZ
VTUOFK
TJOF
PD[Z
Q‹ZXBK‘DF
8ZLPOZXB‹P
NJNPXPMOF
SVDIZ
XBSH
NMBTLB‹P
1P
XZKÂDJV
[
XPEZ
DI‹PQJFD
[B TO‘‹
;BCBSXJFOJF
TLËSZ
J
vMV[ËXFL
XSËDJ‹P
EP
OPSNZ
#BEBOJFN
GJ[ZLBMOZN
CF[
PEDIZMFÉ
PE
TUBOV
QSBXJ E‹PXFHP
8ZLPOBOP
[BQJT
&,(
LUËSZ
CZ‹
QSBXJE‹PXZ
&QJ[PE
LMJOJD[OJF
XZHM‘EB‹
KBL
OBQBE
QBEBD[LPXZ
,POTVMUVK‘DZ
OFVSPMPH
CJPS‘D
QPE
VXBHÂ
OBQBEPXZ
DIBSBLUFS
FQJ[PEËX
X
D[BTJF
L‘QJFMJ
J
OJFQSBXJE‹PXZ
[BQJT
&&(
QPTUBXJ‹
SP[QP[OBOJF
QBEBD[LJ
TPNBUP TFOTPSZD[OFK
QSPXPLPXBOFK
L‘QJFM‘
;BQSPQPOPXB‹
QPEBXBOJF
3FMBOJVN
QP

NH
EPVTUOJF
OB
HPE[JOÂ
QS[FE
L‘QJFM‘
%[JFDLP
[PTUB‹P
XZQJTBOF
EP
EPNV
[
[BMFDFOJFN
QPEBXBOJB
3FMBOJVN
QS[FE
L‘QJFM‘
J
EBMT[FK
LPOUSPMJ
OFVSPMPHJD[OFK

Omówienie /BQBEZ
QBEBD[LPXF
T‘
QS[ZD[ZO‘
VUSBUZ
QS[ZUPNOPvDJ
V
E[JFDJ
$[ÂTUPv¾
XZTUÂQPXBOJB
QBEBD[LJ
X
DB‹FK
QP QVMBDKJ
MVE[LJFK
PDFOJB
TJÂ
OB
 q
QS[Z
D[ZN
E[JF DJ
TUBOPXJ‘

DIPSZDI
OB
QBEBD[LÂ
<q>
6XB—B
TJÂ
—F
[F
X[HMÂEV
OB
TUPQOJPXF
EPKS[FXBOJF
NË[HV
V
E[JFDJ
‹BUXJFK
EPDIPE[J
EP
XZTU‘QJFOJB
OBQBEV
OJ—
V
PTPCZ
EPSPT‹FK
<
>
8JFMF
[BCVS[FÉ
OBQBEPXZDI
XZTUÂQVKF
XZ‹‘D[OJF
V
E[JFDJ
+FTU
UP
[XJ‘[BOF
[
SP[ XPKPX‘
OJFEPKS[B‹PvDJ‘
NË[HV
J
[NJFOOZN
QSPHJFN
ESHBXLPXZN
LUËSZ
X[SBTUB
X
NJBSÂ
EPKS[FXBOJB
E[JFDLB
1PE‹P—F
HFOFUZD[OF
TUBOPXJ
P
OJFKFEOBLP XZN
SZ[ZLV
XZTU‘QJFOJB
OBQBEËX
V
S˗OZDI
E[JFDJ
OBSB—POZDI
OB
E[JB‹BOJF
UBLJDI
TBNZDI
D[ZOOJLËX
TQSBXD[ZDI
+FEO‘
[
GPSN
QBEBD[LJ
KFTU
QBEBD[LB
PE SVDIPXB
LUËSB
TUBOPXJ
[BMFEXJF

XT[ZTULJDI
QB EBD[FL
E[JFDJÂDZDI
+FK
QBUPNFDIBOJ[N
OJF
KFTU
KBTOZ
3P[XB—B
TJÂ
NP—MJXPv¾
VT[LPE[FOJB
BOBMJ[BUPSËX
LP SPXZDI
DP
QPXPEVKF
OBEXSB—MJXPv¾
LPSZ
D[VDJPXFK
EMB
OJFLUËSZDI
BGFSFOUOZDI
TZHOB‹ËX
PSB[
CSBL
NF DIBOJ[NËX
JDI
IBNPXBOJB
<q>
/BQBEZ
QBEBD[ LPXF
PESVDIPXF
NPH‘
CZ¾
VPHËMOJPOF
MVC
D[ÂvDJPXF
QSPTUF
J
[‹P—POF
8ZS˗OJB
TJÂ
QBEBD[LÂ
GPUPHFOO‘
OBKD[ÂTUT[B
QPTUB¾
PL



QBEBD[LÂ
BVEJPHFOO‘
[
[BTLPD[FOJB
TPNBUPTFOTPSZD[O‘
XZXP‹BO‘
KFE[F OJFN
[XJ‘[BO‘
[
NZvMFOJFN
<>
0CKBXJBK‘
TJÂ
POF
LSËULPUSXB‹ZNJ
VPHËMOJPOZNJ
OBQBEBNJ
BUPOJD[OZ NJ
MVC
NJPLMPOJBNJ
C‘Ey
UF—
OBQBEBNJ
UPOJD[OZNJ
;NJBOZ
QBUPMPHJD[OF
EPUZD[‘
XËXD[BT
Q‹BUB
DJFNJF OJPXFHP
X
LUËSZN
XZTUÂQVKF
LPSB
D[VDJPXB
PSB[
LPSB
LPKBS[FOJPXB 8
QBEBD[DF
TPNBUPTFOTPSZD[OFK
OBQBEZ
NPH‘
CZ¾
QSPXPLPXBOF
QS[F[
EPUZL
VDJTL
VEFS[FOJF
CËM
[B OVS[FOJF
X
DJFQ‹FK
XPE[JF
,POUBLU
[
XPE‘
CZ‹
QS[Z D[ZO‘
VUSBUZ
QS[ZUPNOPvDJ
V
OBT[FHP
QBDKFOUB
#BEB

OJF
FMFLUSPFODFGBMPHSBGJD[OF
KFTU
KFEZOZN
CBEBOJFN
[B
QPNPD‘
LUËSFHP
NP—OB
XZLB[B¾
OJFQSBXJE‹PX‘
D[ZOOPv¾
CJPFMFLUSZD[O‘
NË[HV
B
QP‹‘D[POZ
[
XZ XJBEFN
J
PCSB[FN
LMJOJD[OZN
OBQBEV
NP—F
EPQSPXB E[J¾
EP
QPTUBXJFOJB
QSBXJE‹PXFHP
SP[QP[OBOJB

Wnioski 
6USBUB
QS[ZUPNOPvDJ
V
NB‹FHP
E[JFDLB
KFTU
PC KBXFN
OJFQPLPK‘DZN
J
TQSBXJB
EV—F
USVEOPvDJ
EJBHOPTUZD[OF 
%PCS[F
[FCSBOZ
XZXJBE
X
QP‹‘D[FOJV
[
PCTFS XBDK‘
OBQBEV
QSFDZ[VKF
EBMT[F
FUBQZ
EJBHOPTUZ LJ
J
TLSBDB
D[BT
EP
QPTUBXJFOJB
QSBXJE‹PXFHP
SP[QP[OBOJB 
%JBHOPTUZLB
S˗OJDPXB
PCFKNVKF
XJFMF
E[JFE[JO
QFEJBUSJJ
J
XZNBHB
MPHJD[OFK
BOBMJ[Z
NP—MJXZDI
QS[ZD[ZO
VUSBUZ
QS[ZUPNOPvDJ 
6USBUB
QS[ZUPNOPvDJ
J
TJOJDB
KFTU
D[ÂTUP
JOUFSQSFUP XBOB
QS[F[
MFLBS[Z
KBLP
PCKBX
DIPSPCZ
TFSDB Piśmiennictwo 
,BXBMFD
8
.JMBOPXTLJ
"
%JBHOPTUZLB
S˗OJDPXB
OBK D[ÂTUT[ZDI
PCKBXËX
X
QSBLUZDF
QFEJBUSZD[OFK
8ZEBXOJD UXP
-FLBSTLJF
1;8-
8BST[BXB
 
4[ZNBÉTLB
,
;CVS[FOJB
OBQBEPXF
OJFQBEBD[LPXF
,MJO
1FEJBUS


OS

;KB[EPXZ
TUS
q 
,VCJDLB
,
#JFHBOPXTLB
,
;BCVS[FOJB
SZUNV
TFSDB
V
E[JFDJ
8ZEBXOJDUXP
-FLBSTLJF
1;8-
8BST[BXB
 
$IPMFXLB
"
.BSFL
5
/PXBL
"
$IPSPCB
SFGMVLTPXB
QS[F ‹ZLV
1PTUÂQZ
/BVL
.FEZD[OZDI

U
7***
q 
0SFOTUFJO
4
3FGMVLT
—P‹‘ELPXPS[F‹ZLPXZ
1FEJBUSJB
QP
%ZQMPNJF

 
4BOEIV
#,
%BWJFT
"&.
5FSBQJB
BOUZSFGMVLTPXB
q
EMBD[F HP
LJFEZ
J
KBL
"LUVBMOPvDJ
1FEJBUSZD[OF

q 
/PXBL
"
.BSFL
5
$IPSPCB
SFGMVLTPXB
QS[F‹ZLV
.FEJDBM
4DJFODF
3FWJFX
 
8ZUZD[OF
/PSUI
"NFSJDBO
4PDJFUZ
GPS
1FEJBUSJDT
(BTUSPFO UFSPMPHZ
BOE
/VUSJUJPO
%JBHOPTUZLB
J
MFD[FOJF
SFGMFLTV
—P ‹‘ELPXPQS[F‹ZLPXFHP
V
OJFNPXM‘U
J
E[JFDJ
TUBST[ZDI
D[
*
.FEZDZOB
1SBLUZD[OB
1FEJBUSJB


q 
'ZEFSFL
,
$IPSPCB
SFGMVLTPXB
V
E[JFDJ
,MJO
1FEJBUS


q 
7FOLBUBSBOBO
7FEBOBSBZBOBO
7
3P[QP[OBXBOJF
QBEBD[LJ
V
E[JFDJ
.FEZDZOB
1SBLUZD[OB
1FEJBUSJB


q 
0XFO
#
&WBOT
/BQBEZ
PCKBXPXF
.FEZDZOB
1SBLUZD[OB
1FEJBUSJB


q 
$[PDIBÉTLB
+
4[D[FQBOJL
&
1BLT[ZT
.
;FTQP‹Z
QBEBD[ LPXF
V
E[JFDJ
J
N‹PE[JF—Z
3P[E[JB‹
7
1BEBD[LJ
PESVDIPXF
8ZE
#JGPSJVN
-VCMJO
 
-FVFOCFSHFS,BSD[NBSD[VL
.
4JEPS
,
)PSXBUI
"
1B EBD[LJ
PESVDIPXB
V
E[JFDJ
/PXB
1FEJBUSJB

[FT[ZU


Pediatria Polska tom 84, nr 5, wrzesień–październik 2009

487